‘Tiền lương không còn là động lực của cán bộ công chức’
Trong phiên chiều nay (9/5), Trung ương tiếp tục thảo luận về đề án “Cải cách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động các DN”.
Tại phiên thảo luận đã có 15 Ủy viên Trung ương phát biểu ý kiến, trao đổi thẳng thắn với tinh thần trách nhiệm cao về những nhiệm vụ, giải pháp mà đề án đề ra, nhằm thực hiện triệt để, toàn diện chính sách tiền lương, trong đó đặc biệt lưu ý nguồn lực để thực hiện.
Tiền lương không thu hút được người tài
Ông Ngô Đông Hải, Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương, cho rằng thực tiễn 20 năm qua cho thấy mong muốn cải cách tiền lương chúng ta không thực hiện được. Nguyên nhân chủ yếu là không làm triệt để việc đưa các loại chi phí vào lương. Chính vì thế, lương không xác đáng và bình quân cào bằng.
Thứ hai, nguồn lực có hạn, lương được điều chỉnh nhiều lần nhưng đến nay vẫn thấp, không theo kịp mặt bằng thị trường. Đặc biệt, quy định mặt bằng lương theo hệ số nên làm mất ý nghĩa tiền lương.
“Thứ ba, quá trình thực hiện tiền lương do bất cập tiên lương phát sinh phụ cấp và thu nhập ngoài lương. Đặc biệt, ban hành và quyết định phụ cấp thu nhập tăng thêm không theo nguyên tắc nào, dẫn đến phụ cấp đặc thù, làm méo mó quan hệ tiền lương, mất vai trò ý nghĩa của tiền lương, nhất là tiền lương không còn là vai trò chính và là động lực của cán bộ công chức”, ông nói.
Các đại biểu cũng đã chỉ ra nhiều hệ lụy từ bất cập trong chính sách tiền lương, đặc biệt là lương khu vực công thấp, không khuyến khích được người lao động, không thu hút được nhân tài vào làm việc tai khu vực này.
Lấy nguồn lực nào để cải cách?
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Bế Xuân Trường quan tâm đến vấn đề nguồn lực để thực hiện các mục tiêu “có thể nói đầy tham vọng” mà đề án đề ra.
Ông cho rằng vấn đề tăng năng suất lao động, mấu chốt nhất hiện nay đã được xác định từ Nghị quyết Trung ương 3 khóa 11, là “Tái cấu trúc nền kinh tế Việt Nam, gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất chất lượng, sức cạnh tranh của nền kinh tế, gắn với thực hiện 3 đột phá chiến lược”.
“Nếu thực hiện thành công Nghị quyết này sẽ đưa nền kinh tế thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, lên mức độ ‘khá’. Vấn đề huy động nguồn lực là chúng ta thực hiện bằng được các Nghị quyết Trung ương khóa 11 và 12 về phát triển kinh tế – xã hội đất nước”, ông Trường nói.
Bí thư tỉnh ủy Nghệ An Nguyễn Đắc Vinh thì cho rằng muốn có nguồn cải cách tiền lương phải đẩy mạnh tự chủ và xã hội hóa.
“Sự chia sẻ của xã hội đối với khu vực dịch vụ công sẽ giảm bớt cho chúng ta gánh nặng phải chi ngân sách cải cách tiền lương. Dùng cơ chế nhất định sẽ hiệu quả. Chúng tôi thấy đây là điểm nếu tập trung làm mạnh có nguồn quan trọng để chúng ta cải cách tiền lương”, ông Vinh nói.
Đồng tình với quan điểm này, ông Bùi Nhật Quang, Phó chủ tịch Viện Hàn Lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, đề nghị việc cải cách kinh tế, cải cách thu chi ngân sách tạo nguồn cho cải cách tiền lương là việc phải làm ngay chứ không phải chờ đến năm 2021.
“Trong khu vực công cải cách gắn với hiệu quả làm việc và trong khu vực doanh nghiệp gắn với điều chỉnh cải thiện hợp lý năng suất lao động. Như vậy, nguyên tắc thị trường cũng nên coi là nguyên tắc quan trọng cải cách tiền lương”, ông nhấn mạnh.
Lưu ý sự khác nhau giữa các vùng miền
Tư lệnh quân chủng Hải quân, ông Phạm Hoài Nam, đánh giá đề án có nhiều điểm mới, mang tính đột phá. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý đến tính vùng miền, không cào bằng, vì đặc thù, mức độ chi phí của mỗi vùng miền khác nhau; thành thị và nông thôn thì chi tiêu khác nhau. Có những thành phố lớn 1 công chức phục vụ hơn 1 vạn dân. Có những tỉnh, thành phố nhỏ hơn thì một công chức vài trăm dân hoặc hơn 1 nghìn dân.
Một số đại biểu cũng bày tỏ băn khoăn trước việc phân tách riêng bảng lương chức vụ với bảng lương chuyên môn nghiệp vụ, có dẫn đến tình trạng cán bộ công chức không tập trung phấn đấu về công vụ mà chỉ tập trung cuộc đua vào các chức vụ.
Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương Ngô Đông Hải nói việc tách riêng bảng lương chức vụ nhằm thực hiện nguyên tắc thứ bậc là thỏa đáng với người có trách nhiệm, chức vụ. Tuy nhiên, cũng cần có giải pháp để không làm phát sinh cuộc chạy đua.
