Mỹ làm găng, Trung Quốc xuống thang
CNN ngày 6/6 đưa tin, các bức ảnh vệ tinh được chụp ngày 3/6, cộng với những phân tích mới từ công ty phân tích thông tin tình báo Israel ISI cho thấy, hệ thống tên lửa đất đối không của Trung Quốc tại đảo Phú Lâm có thể đã được gỡ bỏ hoặc chuyển đi nơi khác.
Các quan chức Mỹ cho biết, mấy tháng gần đây quân đội Trung Quốc triển khai các loại tên lửa chống hạm, tên lửa đất đối không và thiết bị điện tử gây nhiễu âm tại các đảo nhân tạo trên biển Đông. Mới đây, lần đầu tiên Trung Quốc đưa máy bay ném bom H-6K ra Hoàng Sa. Cộng đồng quốc tế đã lên án hành động này của Trung Quốc gây đe dọa các nước láng giềng.
Lần đầu tiên, Mỹ tỏ ra cứng rắn trước hành động quân sự hóa biển Đông của Trung Quốc. Đó là đưa hai tàu tuần tra của Mỹ tới biển Đông để chứng minh quyền tự do hàng hải ở khu vực 12 hải lý theo luật pháp quốc tế; rút lại lời mời Trung Quốc tham gia cuộc tập trận hải quân lớn ở Thái Bình Dương với sự tham gia của hơn 20 quốc gia.
Các nhà phân tích nhận định, chính sách nhân nhượng của Mỹ đối với Trung Quốc đã qua. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis phát biểu tại Đối thoại Shangri-La tuần trước: “Việc Trung Quốc lắp đặt các hệ thống vũ khí có liên quan trực tiếp đến các mục đích quân sự nhằm đe dọa và ép buộc các nước láng giềng. Mỹ sẽ đối chọi mạnh mẽ với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương”.
Lầu Năm Góc mới đây cho biết đang cân nhắc việc đưa tàu chiến tới eo biển Đài Loan và tăng cường tuần tra hàng hải ở biển Đông lâu hơn với tàu chiến lớn hơn, cho phép quân đội Mỹ quan sát rõ hơn các cơ sở của Trung Quốc tại khu vực này.
Việc gỡ bỏ hệ thống tên lửa của Trung Quốc được cho là diễn ra ngay sau khi Mỹ đưa hai máy bay ném bom B-52 bay qua các đảo tranh chấp tại quần đảo Trường Sa. Ngày 6/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh vẫn lớn tiếng cáo buộc quân đội Mỹ gia tăng quân sự hóa và làm cho tình hình trở nên rắc rối.
Chỉ là tạm thời?
Giới chức quốc phòng Mỹ và các chuyên gia cho rằng, việc gỡ bỏ hệ thống tên lửa có thể chỉ là một sự sắp đặt tạm thời khi căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đang leo thang và có thể Trung Quốc sẽ lại tiếp tục lắp không chỉ ở Hoàng Sa mà cả Trường Sa. Hai quan chức quốc phòng Mỹ nói với CNNrằng, nhiều khả năng Trung Quốc không gỡ bỏ hoàn toàn các hệ thống tên lửa, họ có thể đã giấu chúng trong các tòa nhà trên đảo.
CNN trích dẫn nguồn tin của ISI đồng ý rằng, việc gỡ bỏ này có thể là tạm thời. ISI nhận định: “Nếu hoạt động này là định kỳ, có thể vài ngày tới chúng ta có thể thấy chúng lại được triển khai tại khu vực đó”. Một số nhà phân tích khác cũng nhất trí rằng, có thể do hệ thống tên lửa này không phù hợp với địa hình ở đây, nơi sự hư hại do nước biển là không thể tránh khỏi, do đó nó cần được thay thế hoặc sửa chữa.
Ông Ni Lexiong, một chuyên gia hàng hải tại Đại học Luật và Chính trị ở Thượng Hải, nhận định: “Với việc gia tăng căng thẳng trong quan hệ Mỹ – Trung, thật không khôn ngoan nếu Trung Quốc cứ đối mặt trực tiếp với Mỹ. Chúng tôi cho rằng, Trung Quốc sẽ có thể lại triển khai tiếp sau khi căng thẳng lắng xuống. Đó là sách lược “lùi một bước để tiến hai bước” khi cả hai đều cứng rắn và đều không muốn chiến tranh”.
“Việc Trung Quốc lắp đặt các hệ thống vũ khí có liên quan trực tiếp đến các mục đích quân sự nhằm đe dọa và ép buộc các nước láng giềng. Mỹ sẽ đối chọi mạnh mẽ với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương”.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis
(Tienphong)
