{"id":37779,"date":"2018-01-06T04:36:15","date_gmt":"2018-01-06T04:36:15","guid":{"rendered":"http:\/\/baovietduc.de\/?p=37779"},"modified":"2018-01-06T04:36:15","modified_gmt":"2018-01-06T04:36:15","slug":"bi-an-cap-xoay-nuoc-tu-than-co-the-hut-moi-sinh-vat-tren-dai-duong","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/baovietduc.de\/2018\/01\/bi-an-cap-xoay-nuoc-tu-than-co-the-hut-moi-sinh-vat-tren-dai-duong\/","title":{"rendered":"B\u00ed \u1ea9n c\u1eb7p xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc ‘t\u1eed th\u1ea7n’ c\u00f3 th\u1ec3 h\u00fat m\u1ecdi sinh v\u1eadt tr\u00ean \u0111\u1ea1i d\u01b0\u01a1ng"},"content":{"rendered":"

BVD – C\u00e1c nh\u00e0 khoa h\u1ecdc m\u1edbi \u0111\u00e2y ph\u00e1t hi\u1ec7n b\u1ed9 \u0111\u00f4i xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc ‘t\u1eed th\u1ea7n’ b\u00ed \u1ea9n c\u00f3 th\u1ec3 h\u00fat b\u1ea5t c\u1ee9 th\u1ee9 g\u00ec \u1edf g\u1ea7n.<\/strong>
\n\u0110\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t hi\u1ec7n t\u01b0\u1ee3ng k\u1ef3 l\u1ea1 c\u00f3 li\u00ean quan \u0111\u1ebfn \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c h\u1ecdc ch\u1ea5t l\u1ecfng. Tuy nhi\u00ean, c\u00e1c nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u v\u1eabn ch\u01b0a hi\u1ec3u t\u01b0\u1eddng t\u1eadn v\u1ec1 nguy\u00ean nh\u00e2n v\u00e0 c\u01a1 ch\u1ebf h\u00ecnh th\u00e0nh nh\u1eefng c\u1eb7p xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc c\u00f3 \u0111\u01b0\u1eddng k\u00ednh l\u1edbn t\u1edbi h\u00e0ng tr\u0103m km gi\u1eefa \u0111\u1ea1i d\u01b0\u01a1ng.<\/p>\n

Theo \u0111\u00f3, c\u00e1c xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc r\u1ed9ng l\u1edbn \u0111\u1ebfn h\u00e0ng tr\u0103m kilomet gi\u1eefa \u0111\u1ea1i d\u01b0\u01a1ng \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi l\u00e0 d\u00f2ng ch\u1ea3y xo\u00e1y r\u1ea5t ph\u1ed5 bi\u1ec3n. Tuy nhi\u00ean, \u0111\u00e2y l\u00e0 l\u1ea7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u00e1c nh\u00e0 khoa h\u1ecdc quan s\u00e1t th\u1ea5y nh\u1eefng xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc c\u00f3 th\u1ec3 k\u1ebft h\u1ee3p th\u00e0nh c\u1eb7p \u0111\u00f4i di chuy\u1ec3n xoay tr\u00f2n, xo\u1eafn \u1ed1c, v\u00e0 ng\u01b0\u1ee3c chi\u1ec1u nhau.<\/p>\n

Sau khi quan s\u00e1t hi\u1ec7n t\u01b0\u1ee3ng, c\u00e1c nh\u00e0 khoa h\u1ecdc c\u1ed1 g\u1eafng kh\u00e1m ph\u00e1 nguy\u00ean nh\u00e2n h\u00ecnh th\u00e0nh nh\u1eefng c\u1eb7p xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ea1i d\u01b0\u01a1ng v\u00e0 t\u1ea1i sao ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a ch\u00fang l\u1ea1i k\u1ef3 l\u1ea1 nh\u01b0 v\u1eady. K\u1ebft qu\u1ea3 nghi\u00ean c\u1ee9u \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f4ng b\u1ed1 tr\u00ean t\u1ea1p ch\u00ed Geophysical Research Letters h\u00f4m 28\/12.<\/p>\n

“Xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ea1i d\u01b0\u01a1ng \u0111\u01a1n l\u1ebb g\u1ea7n nh\u01b0 lu\u00f4n h\u01b0\u1edbng v\u1ec1 ph\u00eda t\u00e2y, nh\u01b0ng khi t\u1ea1o th\u00e0nh c\u1eb7p, ch\u00fang c\u00f3 th\u1ec3 di chuy\u1ec3n v\u1ec1 ph\u00eda \u0111\u00f4ng v\u1edbi t\u1ed1c \u0111\u1ed9 nhanh g\u1ea5p 10 l\u1ea7n xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc th\u00f4ng th\u01b0\u1eddng, do \u0111\u00f3 ch\u00fang \u0111\u1ea9y n\u01b0\u1edbc \u0111i theo c\u00e1c h\u01b0\u1edbng b\u1ea5t th\u01b0\u1eddng ngang qua \u0111\u1ea1i d\u01b0\u01a1ng”, Chris Hughes, nh\u00e0 h\u1ea3i d\u01b0\u01a1ng h\u1ecdc \u1edf \u0110\u1ea1i h\u1ecdc Liverpool, Anh, m\u1ed9t th\u00e0nh vi\u00ean trong nh\u00f3m nghi\u00ean c\u1ee9u, cho bi\u1ebft. \u201cCh\u00fang t\u00f4i ph\u00e1t hi\u1ec7n m\u1ed9t c\u1eb7p xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc xoay theo hai chi\u1ec1u ng\u01b0\u1ee3c nhau v\u00e0 c\u00f3 quan h\u1ec7 v\u1edbi nhau, nh\u1edd \u0111\u00f3 ch\u00fang c\u00f9ng di chuy\u1ec3n d\u1ecdc bi\u1ec3n Tasman trong su\u1ed1t 6 th\u00e1ng\u201d.<\/p>\n

M\u1ed9t ph\u00e2n t\u00edch s\u00e2u h\u01a1n h\u00e9 l\u1ed9 c\u00e1c modon th\u1ef1c ch\u1ea5t kh\u00f4ng hi\u1ebfm g\u1eb7p nh\u01b0 suy \u0111o\u00e1n tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y. C\u00e1c nh\u00e0 khoa h\u1ecdc qu\u00e9t d\u1eef li\u1ec7u v\u1ec7 tinh t\u1eeb n\u0103m 1993 v\u00e0 t\u00ecm th\u1ea5y b\u1eb1ng ch\u1ee9ng v\u1ec1 9 modon kh\u00e1c nhau. Trong khi 8 modon n\u1eb1m \u1edf quanh Australia, m\u1ed9t modon h\u00ecnh th\u00e0nh \u1edf ph\u00eda t\u00e2y nam Nam Phi, tr\u00ean bi\u1ec3n \u0110\u1ea1i T\u00e2y D\u01b0\u01a1ng.<\/p>\n

“T\u00f4i t\u00ecnh c\u1edd ch\u00fa \u00fd \u0111\u1ebfn m\u1ed9t \u0111\u1eb7c \u0111i\u1ec3m tr\u00ean bi\u1ec3n Tasman \u1edf gi\u1eefa Australia v\u00e0 New Jealand c\u00f3 ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng kh\u00e1 k\u1ef3 l\u1ea1 so v\u1edbi m\u1ecdi n\u01a1i kh\u00e1c. \u0110a s\u1ed1 xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc \u0111\u01a1n l\u1ebb tr\u00f4i ch\u1eadm r\u00e3i v\u1ec1 ph\u00eda t\u00e2y, nh\u01b0ng \u0111\u1eb7c \u0111i\u1ec3m n\u00e0y di chuy\u1ec3n r\u1ea5t nhanh v\u1ec1 ph\u00eda \u0111\u00f4ng. H\u00f3a ra \u0111\u00f3 l\u00e0 xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc k\u00e9p”, Hughes n\u00f3i.<\/p>\n

Nh\u00f3m nghi\u00ean c\u1ee9u ch\u01b0a r\u00f5 nguy\u00ean nh\u00e2n t\u1ea1o ra hi\u1ec7n t\u01b0\u1ee3ng xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc k\u00e9p, h\u1ecd suy \u0111o\u00e1n c\u00e1c xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc \u0111\u01a1n l\u1ebb c\u00f3 th\u1ec3 t\u1ea1o th\u00e0nh c\u1eb7p khi ch\u00fang va ch\u1ea1m v\u00e0o nhau tr\u00ean \u0111\u1ea1i d\u01b0\u01a1ng ho\u1eb7c x\u00f4 v\u00e0o b\u1edd bi\u1ec3n. C\u00e1c nh\u00e0 khoa h\u1ecdc quan s\u00e1t th\u1ea5y khi c\u00e1c xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc xoay tr\u00f2n s\u00e1p nh\u1eadp, m\u1ed9t lu\u1ed3ng xo\u00e1y h\u00ecnh ch\u1eef U h\u00ecnh th\u00e0nh d\u01b0\u1edbi n\u01b0\u1edbc, n\u1ed1i li\u1ec1n hai xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc \u0111\u01a1n l\u1ebb v\u00e0 gi\u1eef cho ch\u00fang di chuy\u1ec3n c\u00f9ng nhau t\u1edbi 6 th\u00e1ng.<\/p>\n

Nh\u00e0 h\u1ea3i d\u01b0\u01a1ng h\u1ecdc Hughes, cho bi\u1ebft: “T\u00f4i ngh\u0129 r\u1eb1ng nh\u1eefng c\u1eb7p xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc di chuy\u1ec3n nhanh, c\u00f3 th\u1ec3 h\u00fat nhi\u1ec1u sinh v\u1eadt bi\u1ec3n nh\u1ecf v\u00e0 mang ch\u00fang \u0111i v\u1edbi t\u1ed1c \u0111\u1ed9 cao v\u00e0 v\u01b0\u1ee3t qua kho\u1ea3ng c\u00e1ch l\u1edbn tr\u00ean \u0111\u1ea1i d\u01b0\u01a1ng”.<\/p>\n

N\u1ebfu \u0111\u00fang nh\u01b0 v\u1eady, hi\u1ec7n t\u01b0\u1ee3ng xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc k\u00e9p c\u00f3 th\u1ec3 “cu\u1ed1n theo” kh\u00f4ng ch\u1ec9 sinh v\u1eadt, m\u00e0 c\u00f2n l\u00e0 n\u01b0\u1edbc, nhi\u1ec7t \u0111\u1ed9, kho\u1ea3ng ch\u1ea5t, ch\u1ea5t dinh d\u01b0\u1ee1ng c\u1ee7a v\u00f9ng bi\u1ec3n n\u00e0y sang n\u01a1i kh\u00e1c. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 t\u1ea1o n\u00ean nh\u1eefng s\u1ef1 kh\u00e1c bi\u1ec7t trong vi\u1ec7c ph\u00e2n b\u1ed5 m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng s\u1ed1ng v\u00e0 th\u00edch nghi c\u1ee7a c\u00e1c sinh v\u1eadt.\/.<\/p>\n

 <\/p>\n

(VietQ)<\/em><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

BVD – C\u00e1c nh\u00e0 khoa h\u1ecdc m\u1edbi \u0111\u00e2y ph\u00e1t hi\u1ec7n b\u1ed9 \u0111\u00f4i xo\u00e1y n\u01b0\u1edbc ‘t\u1eed th\u1ea7n’ b\u00ed \u1ea9n c\u00f3 th\u1ec3 h\u00fat b\u1ea5t c\u1ee9 th\u1ee9 g\u00ec \u1edf g\u1ea7n. \u0110\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t hi\u1ec7n t\u01b0\u1ee3ng k\u1ef3 l\u1ea1 c\u00f3 li\u00ean quan \u0111\u1ebfn \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c h\u1ecdc ch\u1ea5t l\u1ecfng. Tuy nhi\u00ean, c\u00e1c nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u v\u1eabn ch\u01b0a hi\u1ec3u t\u01b0\u1eddng t\u1eadn v\u1ec1 […]<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":37780,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[124,112,136,120],"tags":[4905],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/37779"}],"collection":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=37779"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/37779\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":37781,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/37779\/revisions\/37781"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/media\/37780"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=37779"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=37779"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=37779"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}