{"id":44466,"date":"2018-06-01T14:37:49","date_gmt":"2018-06-01T14:37:49","guid":{"rendered":"http:\/\/baovietduc.de\/?p=44466"},"modified":"2018-06-01T14:37:49","modified_gmt":"2018-06-01T14:37:49","slug":"doi-thoai-shangri-la-nhung-lo-ngai-tu-hoang-sa-va-truong-sa","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/baovietduc.de\/2018\/06\/doi-thoai-shangri-la-nhung-lo-ngai-tu-hoang-sa-va-truong-sa\/","title":{"rendered":"\u0110\u1ed1i tho\u1ea1i Shangri-La: Nh\u1eefng lo ng\u1ea1i t\u1eeb Ho\u00e0ng Sa v\u00e0 Tr\u01b0\u1eddng Sa"},"content":{"rendered":"
BVD – Trao \u0111\u1ed5i v\u1edbi Zing.vn v\u1ec1 \u0110\u1ed1i tho\u1ea1i Shangri-La, c\u00e1c chuy\u00ean gia \u0111\u1ec1u cho r\u1eb1ng \u1edf Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng s\u1edbm mu\u1ed9n g\u00ec Trung Qu\u1ed1c c\u0169ng s\u1ebd qu\u00e2n s\u1ef1 h\u00f3a Tr\u01b0\u1eddng Sa \u1edf m\u1ee9c \u0111\u1ed9 nh\u01b0 h\u1ecd \u0111\u00e3 l\u00e0m \u0111\u1ed1i v\u1edbi Ho\u00e0ng Sa.<\/strong><\/div>\n
\n

Di\u1ec5n \u0111\u00e0n an ninh th\u01b0\u1eddng ni\u00ean \u0110\u1ed1i tho\u1ea1i Shangri-La (SLD) khai m\u1ea1c t\u1ed1i 1\/6 \u1edf Singapore.<\/p>\n

\u0110\u1ed1i tho\u1ea1i di\u1ec5n ra gi\u1eefa l\u00fac Trung Qu\u1ed1c kh\u00f4ng ng\u1eebng t\u0103ng c\u01b0\u1eddng c\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng qu\u00e2n s\u1ef1 h\u00f3a \u1edf Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng v\u00e0 M\u1ef9 h\u1ee7y l\u1eddi m\u1eddi Trung Qu\u1ed1c tham gia t\u1eadp tr\u1eadn V\u00e0nh \u0111ai Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng (RIMPAC) \u0111\u1ec3 ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i c\u00e1c \u0111\u1ed9ng th\u00e1i c\u1ee7a B\u1eafc Kinh.<\/p>\n

B\u1ed9 tr\u01b0\u1edfng Qu\u1ed1c ph\u00f2ng M\u1ef9 James Mattis tuy\u00ean b\u1ed1 Washington s\u1ebd ti\u1ebfp t\u1ee5c ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a B\u1eafc Kinh tr\u00ean Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng. Mattis c\u0169ng l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi d\u1eabn \u0111\u1ea7u ph\u00e1i \u0111o\u00e0n M\u1ef9 tham d\u1ef1 di\u1ec5n \u0111\u00e0n an ninh t\u1ea1i Singapore. Nh\u1eefng \u00e1nh m\u1eaft s\u1ebd nh\u00ecn v\u00e0o b\u00e0i ph\u00e1t bi\u1ec3u c\u1ee7a \u00f4ng Mattis \u0111\u1ec3 c\u00f3 m\u1ed9t \u0111\u1ecbnh h\u00ecnh v\u1ec1 ch\u00ednh s\u00e1ch c\u1ee7a M\u1ef9 c\u0169ng nh\u01b0 vai tr\u00f2 c\u1ee7a Washington trong vi\u1ec7c \u0111\u1ed1i ph\u00f3 v\u1edbi s\u1ef1 b\u00e0nh tr\u01b0\u1edbng c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c.<\/p>\n

Trao \u0111\u1ed5i v\u1edbi\u00a0Zing.vn<\/em>, kh\u00f4ng nhi\u1ec1u chuy\u00ean gia tin r\u1eb1ng c\u00e1c \u0111\u1ed9ng th\u00e1i c\u1ee7a M\u1ef9, n\u1ebfu ti\u1ebfp t\u1ee5c \u1edf m\u1ee9c \u0111\u1ed9 hi\u1ec7n nay, c\u00f3 th\u1ec3 ng\u0103n \u0111\u01b0\u1ee3c h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng qu\u00e2n s\u1ef1 h\u00f3a c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c tr\u00ean Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng.<\/p>\n

Ng\u00e0y 21\/5,\u00a0Ho\u00e0n c\u1ea7u Th\u1eddi b\u00e1o<\/em>, \u1ea5n ph\u1ea9m tr\u1ef1c thu\u1ed9c\u00a0Nh\u00e2n d\u00e2n Nh\u1eadt b\u00e1o,<\/em>c\u01a1 quan ng\u00f4n lu\u1eadn ch\u00ednh th\u1ee9c c\u1ee7a \u0111\u1ea3ng v\u00e0 nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc Trung Qu\u1ed1c, \u0111\u00e3 \u0111\u0103ng t\u1ea3i b\u00e0i vi\u1ebft\u00a0Chi\u1ebfn th\u1ea7n H-6K l\u1ea7n \u0111\u1ea7u h\u1ea1 c\u00e1nh xu\u1ed1ng Nam H\u1ea3i ph\u00e1t \u0111i t\u00edn hi\u1ec7u g\u00ec?<\/em>. Nam H\u1ea3i l\u00e0 c\u00e1ch g\u1ecdi c\u1ee7a B\u1eafc Kinh \u0111\u1ed1i v\u1edbi Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng.<\/p>\n

<\/a><\/p>\n

M\u00e1y bay n\u00e9m bom chi\u1ebfn l\u01b0\u1ee3c H-6K c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c. \u1ea2nh: Reuters.<\/em><\/p>\n

B\u00e0i b\u00e1o k\u1ec3 l\u1ea1i chuy\u1ec7n \u0111\u01a1n v\u1ecb kh\u00f4ng qu\u00e2n \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ec7nh danh l\u00e0 “Th\u1ea7n uy” \u0111\u00f3ng \u1edf Thi\u1ec3m T\u00e2y, do \u0111\u00edch th\u00e2n s\u01b0 \u0111o\u00e0n tr\u01b0\u1edfng d\u1eabn \u0111\u1ea7u, \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a m\u00e1y bay n\u00e9m bom chi\u1ebfn l\u01b0\u1ee3c “t\u1ed1i t\u00e2n nh\u1ea5t” H-6K xu\u1ed1ng Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng hu\u1ea5n luy\u1ec7n v\u00e0 c\u1ea5t h\u1ea1 c\u00e1nh tr\u00ean \u0111\u1ea3o Ph\u00fa L\u00e2m, h\u00f2n \u0111\u1ea3o thu\u1ed9c qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o Ho\u00e0ng Sa c\u1ee7a Vi\u1ec7t Nam nh\u01b0ng \u0111ang b\u1ecb Trung Qu\u1ed1c ki\u1ec3m so\u00e1t phi ph\u00e1p.<\/p>\n

C\u00e1ch \u0111\u00f3 h\u01a1n 350 h\u1ea3i l\u00fd, ngu\u1ed3n tin t\u00ecnh b\u00e1o M\u1ef9 cho bi\u1ebft trong v\u00f2ng 30 ng\u00e0y tr\u01b0\u1edbc ng\u00e0y 4\/5, Trung Qu\u1ed1c \u00e2m th\u1ea7m l\u1eafp \u0111\u1eb7t t\u00ean l\u1eeda h\u00e0nh tr\u00ecnh YJ-12B v\u00e0 t\u00ean l\u1eeda \u0111\u1ea5t \u0111\u1ed1i kh\u00f4ng t\u1ea7m xa HQ-9B tr\u00ean qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o Tr\u01b0\u1eddng Sa c\u1ee7a Vi\u1ec7t Nam, c\u1ee5 th\u1ec3 l\u00e0 3 b\u00e3i \u0111\u00e1 l\u1edbn nh\u1ea5t v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed3i \u0111\u1eafp ho\u00e0n ch\u1ec9nh nh\u1ea5t trong 7 \u0111\u00e1 Trung Qu\u1ed1c chi\u1ebfm c\u1ee7a Vi\u1ec7t Nam: V\u00e0nh Kh\u0103n, Ch\u1eef Th\u1eadp v\u00e0 Subi.<\/p>\n

M\u00e1y bay qu\u00e2n s\u1ef1 c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c v\u1eabn \u00e2m th\u1ea7m c\u1ea5t v\u00e0 h\u1ea1 c\u00e1nh t\u1eeb c\u00e1c \u0111\u01b0\u1eddng b\u0103ng \u1edf Ho\u00e0ng Sa v\u00e0 Tr\u01b0\u1eddng Sa c\u00f2n t\u00ean l\u1eeda, h\u1ec7 th\u1ed1ng ph\u00f2ng kh\u00f4ng v\u00e0 thi\u1ebft b\u1ecb l\u00e0m ngh\u1ebdn s\u00f3ng li\u00ean ti\u1ebfp \u0111\u01b0\u1ee3c tri\u1ec3n khai \u0111\u1ebfn.<\/p>\n

Ho\u00e0ng Sa l\u00e0 “b\u00e3i th\u1eed” cho Tr\u01b0\u1eddng Sa<\/strong><\/p>\n

Trao \u0111\u1ed5i v\u1edbi\u00a0Zing.vn<\/em>, chuy\u00ean gia Carl W. Baker, Gi\u00e1m \u0111\u1ed1c ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh Di\u1ec5n \u0111\u00e0n Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a CSIS, cho r\u1eb1ng Trung Qu\u1ed1c \u0111ang d\u00f9ng Ho\u00e0ng Sa l\u00e0m “b\u00e3i th\u1eed” cho chi\u1ebfn l\u01b0\u1ee3c v\u00e0 chi\u1ebfn thu\u1eadt m\u1edbi tr\u01b0\u1edbc khi \u00e1p d\u1ee5ng t\u1ea1i Tr\u01b0\u1eddng Sa, v\u00ec v\u1eady ng\u01b0\u1eddi ta c\u00f3 th\u1ec3 nh\u00ecn nh\u1eefng ph\u01b0\u01a1ng ti\u1ec7n, thi\u1ebft b\u1ecb qu\u00e2n s\u1ef1 m\u00e0 Trung Qu\u1ed1c \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a \u0111\u1ebfn Ho\u00e0ng Sa \u0111\u1ec3 \u0111o\u00e1n di\u1ec5n bi\u1ebfn ti\u1ebfp theo t\u1ea1i Tr\u01b0\u1eddng Sa.<\/p>\n

Theo \u00f4ng, Ho\u00e0ng Sa n\u1eb1m g\u1ea7n Trung Qu\u1ed1c h\u01a1n so v\u1edbi Tr\u01b0\u1eddng Sa v\u00e0 c\u00e1c th\u1ef1c th\u1ec3 c\u1ee7a Ho\u00e0ng Sa m\u00e0 Trung Qu\u1ed1c chi\u1ebfm \u0111\u00f3ng phi ph\u00e1p \u1edf Ho\u00e0ng Sa c\u0169ng l\u1edbn, \u0111\u01b0\u1ee3c c\u1ea3i thi\u1ec7n ho\u00e0n ch\u1ec9nh h\u01a1n c\u00e1c th\u1ef1c th\u1ec3 m\u00e0 B\u1eafc Kinh ki\u1ec3m so\u00e1t \u1edf Tr\u01b0\u1eddng Sa, bi\u1ebfn qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o n\u00e0y th\u00e0nh n\u01a1i thu\u1eadn ti\u1ec7n h\u01a1n \u0111\u1ec3 tri\u1ec3n khai v\u00e0 ch\u1ee9a c\u00e1c thi\u1ebft b\u1ecb l\u1edbn h\u01a1n, tinh vi h\u01a1n.<\/p>\n

Ho\u00e0n C\u1ea7u Th\u1eddi b\u00e1o<\/em>\u00a0cho bi\u1ebft \u0111\u01b0\u1eddng b\u0103ng tr\u00ean \u0111\u1ea3o Ph\u00fa L\u00e2m d\u00e0i 3.000 m, m\u00e1y bay ch\u1edf kh\u00e1ch Boeing-737 \u0111\u00e3 c\u1ea5t h\u1ea1 c\u00e1nh, v\u00ec th\u1ebf n\u01a1i \u0111\u00e2y r\u1ea5t thu\u1eadn ti\u1ec7n cho lo\u1ea1i m\u00e1y bay n\u00e9m bom l\u1edbn nh\u01b0 H-6K c\u1ea5t h\u1ea1 c\u00e1nh.<\/p>\n

M\u1ed9t chuy\u00ean gia qu\u00e2n s\u1ef1 gi\u1ea5u t\u00ean n\u00f3i tr\u00ean\u00a0Ho\u00e0n C\u1ea7u Th\u1eddi b\u00e1o<\/em>\u00a0r\u1eb1ng H-6K c\u1ea5t c\u00e1nh t\u1eeb s\u00e2n bay Ph\u00fa L\u00e2m c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 \u01b0u th\u1ebf chi\u1ebfn thu\u1eadt l\u1edbn, c\u00f3 th\u1ec3 c\u1ea5t c\u00e1nh v\u1edbi to\u00e0n b\u1ed9 t\u1ea3i tr\u1ecdng bom \u0111\u1ea1n, h\u01b0\u1edbng t\u00e2y c\u00f3 th\u1ec3 bao tr\u00f9m l\u00ean to\u00e0n b\u1ed9 l\u00e3nh th\u1ed5 Vi\u1ec7t Nam, h\u01b0\u1edbng \u0111\u00f4ng c\u00f3 th\u1ec3 bao ph\u1ee7 \u0110\u00e0i Loan, h\u01b0\u1edbng nam c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ebfn c\u00e1c \u0111\u1ea3o thu\u1ed9c Tr\u01b0\u1eddng Sa. N\u1ebfu c\u1ea5t c\u00e1nh v\u1edbi l\u01b0\u1ee3ng d\u1ea7u \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 th\u00ec ph\u1ea1m vi bao ph\u1ee7 c\u1ee7a H-6K c\u00f2n l\u1edbn h\u01a1n.<\/p>\n

Chuy\u00ean gia n\u00e0y c\u0169ng l\u01b0u \u00fd Ph\u00fa L\u00e2m n\u1eb1m \u1edf qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o Ho\u00e0ng Sa n\u00ean H-6K c\u1ea5t h\u1ea1 c\u00e1nh \u1edf \u0111\u00e2y s\u1ebd kh\u00f4ng g\u00e2y n\u00ean s\u1ef1 ch\u00fa \u00fd c\u1ee7a c\u00e1c n\u01b0\u1edbc \u0111ang c\u00f3 y\u00eau s\u00e1ch ch\u1ee7 quy\u1ec1n \u0111\u1ed1i v\u1edbi c\u00e1c \u0111\u1ea3o \u1edf Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng, v\u00e0 d\u01b0 lu\u1eadn qu\u1ed1c t\u1ebf b\u1ea5t l\u1ee3i c\u0169ng \u1edf m\u1ee9c th\u1ea5p nh\u1ea5t, theo chuy\u00ean gia tr\u00ean.<\/p>\n

“D\u0129 nhi\u00ean, Trung Qu\u1ed1c c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 cho H-6K c\u1ea5t h\u1ea1 c\u00e1nh t\u1ea1i c\u00e1c s\u00e2n bay c\u1ee7a m\u00ecnh \u1edf qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o Nam Sa. Trung Qu\u1ed1c c\u00f3 quy\u1ec1n c\u1ea5t h\u1ea1 c\u00e1nh m\u1ecdi lo\u1ea1i m\u00e1y bay c\u1ee7a m\u00ecnh t\u1ea1i b\u1ea5t c\u1ee9 s\u00e2n bay n\u00e0o c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c. Vi\u1ec7c H-6K c\u1ea5t h\u1ea1 c\u00e1nh \u1edf Ph\u00fa L\u00e2m c\u0169ng l\u00e0 th\u1ec3 hi\u1ec7n s\u1ef1 ki\u1ec1m ch\u1ebf t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed1i c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c trong v\u1ea5n \u0111\u1ec1 Nam H\u1ea3i”, chuy\u00ean gia tr\u00ean n\u00f3i, \u0111\u1ec1 c\u1eadp qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o Tr\u01b0\u1eddng Sa v\u00e0 Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng theo c\u00e1ch g\u1ecdi c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c.<\/p>\n

\u00d4ng Greg Poling, Gi\u00e1m \u0111\u1ed1c Ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh s\u00e1ng ki\u1ebfn Minh b\u1ea1ch H\u00e0ng h\u1ea3i (AMTI) thu\u1ed9c Trung t\u00e2m Nghi\u00ean c\u1ee9u Chi\u1ebfn l\u01b0\u1ee3c v\u00e0 Qu\u1ed1c t\u1ebf (CSIS), c\u0169ng cho r\u1eb1ng trong v\u00e0i n\u0103m qua, th\u1ef1c t\u1ebf \u0111\u00e3 cho th\u1ea5y c\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng tr\u00ean \u0111\u1ea3o Ph\u00fa L\u00e2m, Ho\u00e0ng Sa, tr\u01b0\u1edbc sau g\u00ec c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e1i hi\u1ec7n \u1edf c\u00e1c b\u00e3i \u0111\u00e1 t\u1ea1i Tr\u01b0\u1eddng Sa.<\/p>\n

“Khi m\u00e1y bay v\u1eadn t\u1ea3i Y-8 t\u1edbi Ph\u00fa L\u00e2m, n\u00f3 s\u1ebd xu\u1ea5t hi\u1ec7n sau \u0111\u00f3 t\u1ea1i Tr\u01b0\u1eddng Sa. H\u1ec7 th\u1ed1ng ph\u00f2ng kh\u00f4ng HQ-9 v\u00e0 t\u00ean l\u1eeda h\u00e0nh tr\u00ecnh YJ-12 c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u01b0a \u0111\u1ebfn Ph\u00fa L\u00e2m r\u1ed3i chuy\u1ec7n t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1 x\u1ea3y \u0111\u1ebfn \u1edf Tr\u01b0\u1eddng Sa. C\u00f3 l\u1ebd ch\u00fang ta s\u1ebd s\u1edbm th\u1ea5y ti\u00eam k\u00edch J-10 v\u00e0 J-11 h\u1ea1 c\u00e1nh xu\u1ed1ng c\u00e1c ti\u1ec1n \u0111\u1ed3n tr\u00ean Tr\u01b0\u1eddng Sa, nh\u01b0 c\u00e1ch ch\u00fang \u0111\u00e3 xu\u1ea5t hi\u1ec7n \u1edf Ph\u00fa L\u00e2m”, \u00f4ng Poling n\u00f3i v\u1edbi\u00a0Zing.vn<\/em>.<\/p>\n

<\/a><\/p>\n

\u0110\u1ea3o Ph\u00fa L\u00e2m qua h\u00ecnh \u1ea3nh v\u1ec7 tinh ng\u00e0y 28\/3. \u1ea2nh: Planet Labs Inc\/Reuters.<\/em><\/p>\n

Reuters<\/em>\u00a0d\u1eabn ngu\u1ed3n s\u1ed1 li\u1ec7u cho bi\u1ebft \u0111\u00e1 Subi, th\u1ef1c th\u1ec3 l\u1edbn nh\u1ea5t trong 7 th\u1ef1c th\u1ec3 m\u00e0 Trung Qu\u1ed1c chi\u1ebfm \u0111\u00f3ng v\u00e0 b\u1ed3i l\u1ea5p phi ph\u00e1p \u1edf Tr\u01b0\u1eddng Sa, gi\u1edd \u0111\u00e2y \u0111\u00e3 c\u00f3 g\u1ea7n 400 c\u00f4ng tr\u00ecnh x\u00e2y d\u1ef1ng \u0111\u01a1n l\u1ebb, nhi\u1ec1u h\u01a1n b\u1ea5t c\u1ee9 h\u00f2n \u0111\u1ea3o n\u00e0o c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c. Trong khi \u0111\u00f3, 2 th\u1ef1c th\u1ec3 kh\u00e1c c\u0169ng \u0111ang n\u1eb1m trong tay B\u1eafc Kinh l\u00e0 \u0111\u00e1 V\u00e0nh Kh\u0103n v\u00e0 \u0111\u00e1 Ch\u1eef Th\u1eadp, m\u1ed7i th\u1ef1c th\u1ec3 c\u00f3 kho\u1ea3ng 190 c\u00f4ng tr\u00ecnh v\u00e0 c\u1ea5u tr\u00fac \u0111\u01a1n l\u1ebb.<\/p>\n

Theo c\u00e1c nh\u00e0 ph\u00e2n t\u00edch qu\u00e2n s\u1ef1, m\u1ed7i m\u1ed9t th\u1ef1c th\u1ec3 tr\u00ean, g\u1ecdi chung l\u00e0 nh\u00f3m “Big 3”, \u0111\u1ee7 s\u1ee9c ch\u1ee9a m\u1ed9t trung \u0111o\u00e0n, t\u1ee9c t\u1eeb 1.500 \u0111\u1ebfn 2.400 qu\u00e2n.<\/p>\n

Khi ADIZ “ch\u1ec9 l\u00e0 v\u1ea5n \u0111\u1ec1 th\u1eddi gian”<\/strong><\/p>\n

C\u00e1c chuy\u00ean gia \u0111\u1ec1u cho r\u1eb1ng trong giai \u0111o\u1ea1n 2013-2017, Trung Qu\u1ed1c t\u1eadp trung v\u00e0o vi\u1ec7c c\u1ea3i t\u1ea1o \u0111\u1ea5t, x\u00e2y \u0111\u1ea3o v\u00e0 c\u00e1c c\u01a1 s\u1edf h\u1ea1 t\u1ea7ng, nh\u00e0 ch\u1ee9a m\u00e1y bay, l\u00f4 c\u1ed1t, n\u01a1i ch\u1ee9a n\u01b0\u1edbc v\u00e0 nhi\u00ean li\u1ec7u \u0111\u1ec3 chu\u1ea9n b\u1ecb cho vi\u1ec7c tri\u1ec3n khai qu\u00e2n s\u1ef1. Gi\u1edd l\u00e0 giai \u0111o\u1ea1n ti\u1ebfp theo: Mang t\u00e0u, m\u00e1y bay, t\u00ean l\u1eeda v\u00e0 nhi\u1ec1u thi\u1ebft b\u1ecb kh\u00e1c \u0111\u1ebfn nh\u1eefng h\u1ea1 t\u1ea7ng m\u00e0 h\u1ecd \u0111\u00e3 x\u00e2y l\u00ean.<\/p>\n

Tham v\u1ecdng c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c \u0111\u01b0\u1ee3c “ti\u1ebfp th\u00eam s\u1ee9c m\u1ea1nh” trong m\u1ed9t n\u0103m c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng qu\u1ed1c t\u1ebf d\u1ed3n h\u1ebft s\u1ef1 ch\u00fa \u00fd cho c\u00e1c “\u0111i\u1ec3m n\u00f3ng” kh\u00e1c, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 cu\u1ed9c kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng tr\u00ean b\u00e1n \u0111\u1ea3o Tri\u1ec1u Ti\u00ean.<\/p>\n

\u00d4ng Baker cho r\u1eb1ng t\u00ecnh h\u00ecnh Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng trong n\u0103m qua \u0111\u00e3 di\u1ec5n bi\u1ebfn theo h\u01b0\u1edbng c\u00f3 l\u1ee3i cho Trung Qu\u1ed1c v\u1edbi kh\u00e1c bi\u1ec7t l\u1edbn nh\u1ea5t l\u00e0 vi\u1ec7c c\u00e1c n\u01b0\u1edbc c\u00f3 tranh ch\u1ea5p kh\u00f4ng c\u00f3 nhi\u1ec1u \u0111\u1ed9ng th\u00e1i c\u1ee9ng r\u1eafn \u0111\u1ec3 ph\u1ea3n \u1ee9ng l\u1ea1i nh\u1eefng h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng hung h\u0103ng c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c.<\/p>\n

“T\u1ea5t nhi\u00ean, c\u00fa chuy\u1ec3n l\u1edbn nh\u1ea5t l\u00e0 vi\u1ec7c Philippines \u0111\u00e3 kh\u00f4ng c\u00f2n s\u1eb5n s\u00e0ng y\u00eau c\u1ea7u s\u1ef1 tu\u00e2n th\u1ee7 ph\u00e1n quy\u1ebft c\u1ee7a T\u00f2a Tr\u1ecdng t\u00e0i v\u00e0o n\u0103m 2016 hay \u1ee7ng h\u1ed9 c\u00e1c n\u1ed7 l\u1ef1c c\u1ee7a M\u1ef9 nh\u1eb1m th\u00e1ch th\u1ee9c h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c”.<\/p>\n

“Vi\u1ec7c Trung Qu\u1ed1c \u0111ang m\u00f4 t\u1ea3 nh\u1eefng h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng tr\u00ean nh\u01b0 th\u1ec3 \u0111\u00f3 l\u00e0 th\u1ef1c thi quy\u1ec1n ph\u00f2ng v\u1ec7 v\u00e0 so s\u00e1nh ch\u00fang v\u1edbi vi\u1ec7c M\u1ef9 b\u1ea3o v\u1ec7 Hawaii v\u00e0 Guam l\u00e0 b\u1eb1ng ch\u1ee9ng kh\u00f4ng th\u1ec3 nghi ng\u1edd v\u1ec1 vi\u1ec7c B\u1eafc Kinh s\u1ebd kh\u00f4ng bao gi\u1edd t\u1eeb b\u1ecf tuy\u00ean b\u1ed1 ch\u1ee7 quy\u1ec1n c\u1ee7a h\u1ecd \u1edf c\u00e1c th\u1ef1c th\u1ec3 tr\u00ean”, \u00f4ng Baker n\u00f3i.<\/p>\n

Theo \u00f4ng Poling, vi\u1ec7c Trung Qu\u1ed1c thi\u1ebft l\u1eadp V\u00f9ng nh\u1eadn d\u1ea1ng ph\u00f2ng kh\u00f4ng (ADIZ) tr\u00ean Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng c\u0169ng ch\u1ec9 l\u00e0 v\u1ea5n \u0111\u1ec1 th\u1eddi gian.<\/p>\n

“Khi c\u00e1c m\u00e1y bay chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u01b0a \u0111\u1ebfn Tr\u01b0\u1eddng Sa, B\u1eafc Kinh s\u1ebd c\u00f3 m\u1ecdi th\u1ee9 \u0111\u1ec3 th\u1ef1c thi ADIZ. Khi \u0111\u00f3 n\u00f3 s\u1ebd ch\u1ec9 c\u00f2n l\u00e0 m\u1ed9t quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh ch\u00ednh tr\u1ecb. V\u00ec th\u1ebf, trong th\u1eddi gian t\u1edbi t\u00f4i s\u1ebd \u0111\u1ee3i vi\u1ec7c m\u00e1y bay chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u \u0111\u1ea7u ti\u00ean h\u1ea1 xu\u1ed1ng \u0111\u00e1 Ch\u1eef Th\u1eadp, V\u00e0nh Kh\u0103n ho\u1eb7c Subi”, chuy\u00ean gia n\u00e0y n\u00f3i.<\/p>\n

<\/a><\/p>\n

H\u00ecnh \u1ea3nh v\u1ec7 tinh ch\u1ee5p \u0111\u00e1 Subi ng\u00e0y 20\/3. \u1ea2nh: Planet Labs Inc\/Reuters.<\/em><\/p>\n

Murray Hiebert, chuy\u00ean gia ch\u00e2u \u00c1 c\u1ee7a CSIS v\u00e0 l\u00e0 c\u1ef1u k\u00fd gi\u1ea3 c\u1ee7a t\u1ea1p ch\u00ed\u00a0Far Eastern Economic Review<\/em>\u00a0(FEER), n\u00f3i r\u1eb1ng Trung Qu\u1ed1c l\u00ean k\u1ebf ho\u1ea1ch qu\u00e2n s\u1ef1 h\u00f3a Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng \u0111\u1ebfn m\u1ee9c \u0111\u1ed9 m\u00e0 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc ph\u1ea3i ch\u1ea5p nh\u1eadn \u0111\u00f3 l\u00e0 “s\u1ef1 \u0111\u00e3 r\u1ed3i”. L\u00fac \u0111\u00f3 th\u00ec s\u1ebd qu\u00e1 mu\u1ed9n cho t\u1ea5t c\u1ea3 tr\u1eeb Trung Qu\u1ed1c. S\u1ef1 \u0111\u1ed3ng lo\u1ea1t l\u00ean \u00e1n c\u1ee7a c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng qu\u1ed1c t\u1ebf l\u00e0 c\u00e1ch duy nh\u1ea5t \u0111\u1ec3 g\u00e2y \u00e1p l\u1ef1c \u0111\u1ed1i v\u1edbi B\u1eafc Kinh.<\/p>\n

Tuy nhi\u00ean, \u1edf m\u1eb7t kh\u00e1c, c\u00e1c chuy\u00ean gia b\u00e1c b\u1ecf s\u1ef1 li\u00ean quan tr\u1ef1c ti\u1ebfp c\u1ee7a v\u1ea5n \u0111\u1ec1 Tri\u1ec1u Ti\u00ean, v\u1edbi t\u00e2m \u0111i\u1ec3m l\u00e0 cu\u1ed9c g\u1eb7p s\u1eafp di\u1ec5n ra (ho\u1eb7c kh\u00f4ng) \u1edf Singapore c\u1ee7a T\u1ed5ng th\u1ed1ng Trump v\u1edbi l\u00e3nh \u0111\u1ea1o Kim, v\u1edbi s\u1ef1 hung h\u0103ng c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c tr\u00ean Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng. \u00d4ng Baker cho r\u1eb1ng kh\u00e1c v\u1edbi c\u00e1ch ti\u1ebfp c\u1eadn cu\u1ed9c kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng Tri\u1ec1u Ti\u00ean nh\u01b0 l\u00e0 v\u1ea5n \u0111\u1ec1 v\u1ec1 \u0111\u1ed1i ngo\u1ea1i, B\u1eafc Kinh lu\u00f4n nh\u00ecn v\u1ea5n \u0111\u1ec1 Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng nh\u01b0 “l\u1ee3i \u00edch c\u1ed1t l\u00f5i” v\u00e0 c\u00f3 li\u00ean quan tr\u1ef1c ti\u1ebfp \u0111\u1ebfn c\u00e1i g\u1ecdi l\u00e0 “ch\u1ee7 quy\u1ec1n qu\u1ed1c gia c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c”.<\/p>\n

C\u00f2n theo chuy\u00ean gia Poling, Trung Qu\u1ed1c \u0111\u00e3 lu\u00f4n l\u00ean k\u1ebf ho\u1ea1ch \u0111\u1ec3 mang c\u00e1c thi\u1ebft b\u1ecb qu\u00e2n s\u1ef1 \u0111\u1ebfn \u0111\u1ea3o. N\u1ebfu kh\u00f4ng, h\u1ecd s\u1ebd kh\u00f4ng x\u00e2y nh\u00e0 ch\u1ee9a m\u00e1y bay qu\u00e2n s\u1ef1, nh\u00e0 ch\u1ee9a \u0111\u1ea1n d\u01b0\u1ee3c, t\u00ean l\u1eeda. N\u1ebfu c\u00f3 g\u00ec t\u00e1c \u0111\u1ed9ng \u0111\u1ebfn ti\u1ebfn \u0111\u1ed9 qu\u00e2n s\u1ef1 h\u00f3a, \u0111\u00f3 l\u00e0 vi\u1ec7c M\u1ef9 t\u0103ng c\u01b0\u1eddng ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh T\u1ef1 do L\u01b0u th\u00f4ng H\u00e0ng h\u1ea3i c\u1ee7a M\u1ef9, \u0111i\u1ec1u m\u00e0 Trung Qu\u1ed1c xem l\u00e0 c\u00e1i c\u1edb \u0111\u1ec3 ti\u1ebfn h\u00e0nh qu\u00e2n s\u1ef1 h\u00f3a.<\/p>\n

“COC ch\u1ec9 mang t\u00ednh bi\u1ec3u t\u01b0\u1ee3ng”<\/strong><\/p>\n

Xuy\u00ean su\u1ed1t trong nh\u1eefng n\u0103m d\u00e0i c\u1ee7a tranh ch\u1ea5p tr\u00ean Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng l\u00e0 hy v\u1ecdng v\u1ec1 B\u1ed9 Quy t\u1eafc \u1ee8ng x\u1eed tr\u00ean Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng (COC) s\u1ebd s\u1edbm \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00f4ng qua, quy \u0111\u1ecbnh c\u1ee5 th\u1ec3 c\u00e1c nguy\u00ean t\u1eafc v\u00e0 tr\u00e1ch nhi\u1ec7m ph\u00e1p l\u00fd c\u1ee7a c\u00e1c b\u00ean trong c\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng tr\u00ean Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng.<\/p>\n

COC \u0111\u01b0\u1ee3c ASEAN v\u00e0 Trung Qu\u1ed1c \u0111\u01b0a ra th\u1ea3o lu\u1eadn t\u1eeb n\u0103m 2002 v\u00e0 \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ecfa thu\u1eadn khung v\u00e0o n\u0103m 2017. \u0110\u01b0a Trung Qu\u1ed1c v\u00e0o khu\u00f4n kh\u1ed5 m\u1ed9t b\u1ed9 quy t\u1eafc \u1ee9ng x\u1eed \u0111\u1ec3 n\u01b0\u1edbc n\u00e0y ph\u1ea3i tu\u00e2n th\u1ee7 v\u00e0 c\u00f3 th\u1ec3 b\u1ecb c\u01b0\u1ee1ng ch\u1ebf, t\u1eeb l\u00e2u \u0111\u00e3 l\u00e0 m\u1ee5c ti\u00eau c\u1ee7a nhi\u1ec1u th\u00e0nh vi\u00ean ASEAN v\u1ed1n c\u00f3 tranh ch\u1ea5p ch\u1ee7 quy\u1ec1n v\u1edbi Trung Qu\u1ed1c t\u1ea1i v\u00f9ng bi\u1ec3n. D\u00f9 v\u1eady, nhi\u1ec1u chuy\u00ean gia nghi ng\u1ea1i v\u1ec1 ti\u1ebfn \u0111\u1ed9 \u0111\u00e0m ph\u00e1n COC l\u1eabn kh\u1ea3 n\u0103ng r\u00e0ng bu\u1ed9c ph\u00e1p l\u00fd v\u1ec1 sau c\u1ee7a n\u00f3.<\/p>\n

Theo chuy\u00ean gia Poling, cho \u0111\u1ebfn nay c\u00e1c b\u00ean v\u1eabn ch\u01b0a ti\u1ebfn tri\u1ec3n \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u v\u1edbi COC. C\u00e1c quan ch\u1ee9c, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 Singapore, n\u01b0\u1edbc ch\u1ee7 t\u1ecbch ASEAN \u0111\u00e3 n\u00f3i r\u00f5 kh\u00f4ng n\u00ean tr\u00f4ng \u0111\u1ee3i \u0111\u1ed9t ph\u00e1 n\u00e0o l\u1edbn trong ng\u1eafn h\u1ea1n.<\/p>\n

“Ngay c\u1ea3 trong d\u00e0i h\u1ea1n, m\u1ed9t COC th\u1eadt s\u1ef1 s\u1ebd \u0111\u00f2i h\u1ecfi s\u1ef1 nh\u01b0\u1ee3ng b\u1ed9 t\u1eeb m\u1ecdi ph\u00eda v\u00e0 c\u00e1c cu\u1ed9c th\u1ea3o lu\u1eadn v\u1eabn ch\u01b0a b\u1eaft \u0111\u1ea7u. V\u00ed d\u1ee5, khu v\u1ef1c \u0111\u1ecba l\u00fd \u0111\u01b0\u1ee3c COC bao ph\u1ee7 l\u00e0 v\u00f9ng n\u00e0o? COC s\u1ebd c\u00f3 t\u00ednh b\u1eaft bu\u1ed9c th\u1ef1c thi ch\u1ee9? Vi\u1ec7c khai th\u00e1c c\u00e1 v\u00e0 kh\u00ed \u0111\u1ed1t s\u1ebd ra sao?”.<\/p>\n

“Trung Qu\u1ed1c \u0111\u1ebfn nay v\u1eabn ch\u01b0a s\u1eb5n s\u00e0ng \u0111\u1ec3 th\u1ea3o lu\u1eadn nh\u1eefng v\u1ea5n \u0111\u1ec1 n\u00e0y, v\u00e0 n\u00f3i th\u1eb3ng th\u00ec ASEAN hi\u1ec7n kh\u00f4ng c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng \u0111\u1ea5u l\u1ea1i h\u1ecd. N\u1ebfu c\u00f3 th\u1ecfa thu\u1eadn n\u00e0o \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c v\u1ec1 tranh ch\u1ea5p Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng th\u00ec n\u00f3 s\u1ebd \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ecfa thu\u1eadn b\u00ean ngo\u00e0i ASEAN v\u00e0 ch\u1ec9 bao g\u1ed3m c\u00e1c b\u00ean tranh ch\u1ea5p, nh\u1eefng \u0111\u1ed1i t\u01b0\u1ee3ng c\u00f3 l\u1ee3i \u00edch”, Poling nh\u1eadn \u0111\u1ecbnh.<\/p>\n

\u00d4ng Baker n\u00f3i r\u1eb1ng cu\u1ed9c \u0111\u00e0m ph\u00e1n COC \u0111ang \u0111\u01b0\u1ee3c Trung Qu\u1ed1c s\u1eed d\u1ee5ng nh\u01b0 m\u1ed9t bi\u1ec7n ph\u00e1p l\u00e0m gi\u1ea3m s\u1ee9c \u00e9p t\u1eeb c\u00e1c n\u01b0\u1edbc c\u00f3 tranh ch\u1ea5p trong ASEAN.<\/p>\n

“Nh\u00ecn t\u1eeb th\u1ecfa thu\u1eadn khung, r\u00f5 r\u00e0ng l\u00e0 Trung Qu\u1ed1c kh\u00f4ng c\u00f3 \u00fd \u0111\u1ecbnh cho ph\u00e9p c\u00e1c \u0111i\u1ec1u kho\u1ea3n mang t\u00ednh r\u00e0ng bu\u1ed9c v\u00e0 s\u1ebd ti\u1ebfp t\u1ee5c tr\u00ec ho\u00e3n vi\u1ec7c \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ecfa thu\u1eadn cu\u1ed1i c\u00f9ng cho \u0111\u1ebfn khi h\u1ecd c\u1ee7ng c\u1ed1 quy\u1ec1n ki\u1ec3m so\u00e1t 7 th\u1ef1c th\u1ec3 \u1edf Tr\u01b0\u1eddng Sa (7 b\u00e3i \u0111\u00e1 B\u1eafc Kinh chi\u1ebfm phi ph\u00e1p – PV)”.<\/p>\n

<\/a><\/p>\n

<\/a><\/p>\n

H\u00ecnh \u1ea3nh v\u1ec7 tinh ch\u1ee5p \u0111\u00e1 Ch\u1eef Th\u1eadp (tr\u00e1i) ng\u00e0y 19\/3 v\u00e0 \u0111\u00e1 V\u00e0nh Kh\u0103n ng\u00e0y 13\/3. \u1ea2nh: Planet Labs Inc\/Reuters.<\/em><\/p>\n

\u00d4ng cho r\u1eb1ng B\u1eafc Kinh c\u00f3 th\u1ec3 nh\u01b0\u1ee3ng b\u1ed9 m\u1ed9t ch\u00fat \u1edf nh\u1eefng \u0111i\u1ec3m nh\u01b0 quy\u1ec1n khai th\u00e1c chung t\u00e0i nguy\u00ean nh\u01b0ng kh\u00f4ng bao gi\u1edd “cho ph\u00e9p b\u1ea5t c\u1ee9 \u0111i\u1ec1u g\u00ec l\u1ea1i g\u1ea7n m\u1ed9t khu\u00f4n kh\u1ed5 th\u1ef1c thi h\u1ea1n ch\u1ebf quy\u1ec1n t\u1ef1 do h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng \u1edf v\u00f9ng bi\u1ec3n n\u1eb1m trong \u0111\u01b0\u1eddng 9 \u0111o\u1ea1n”, \u0111\u1ed3ng ngh\u0129a v\u1edbi vi\u1ec7c COC s\u1ebd kh\u00f4ng th\u1ec3 ng\u0103n ch\u1eb7n vi\u1ec7c Trung Qu\u1ed1c ti\u1ebfp t\u1ee5c qu\u00e2n s\u1ef1 h\u00f3a Bi\u1ec3n \u0110\u00f4ng.<\/p>\n

\u00d4ng Hiebert lo ng\u1ea1i r\u1eb1ng tr\u1eeb khi c\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng qu\u00e2n s\u1ef1 c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c ch\u1ea5m d\u1ee9t, COC s\u1ebd tr\u1edf n\u00ean qu\u00e1 tr\u1ec5.<\/p>\n