{"id":49401,"date":"2018-10-01T02:56:02","date_gmt":"2018-10-01T02:56:02","guid":{"rendered":"http:\/\/baovietduc.de\/?p=49401"},"modified":"2018-10-01T02:56:02","modified_gmt":"2018-10-01T02:56:02","slug":"mua-nobel-tranh-cai-huy-giai-van-hoc-tt-trump-nhan-nobel-hoa-binh","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/baovietduc.de\/2018\/10\/mua-nobel-tranh-cai-huy-giai-van-hoc-tt-trump-nhan-nobel-hoa-binh\/","title":{"rendered":"M\u00f9a Nobel tranh c\u00e3i – H\u1ee7y gi\u1ea3i v\u0103n h\u1ecdc, TT Trump nh\u1eadn Nobel H\u00f2a b\u00ecnh?"},"content":{"rendered":"

BVD – M\u00f9a gi\u1ea3i Nobel ch\u00ednh th\u1ee9c b\u1eaft \u0111\u1ea7u trong ng\u00e0y h\u00f4m nay v\u1edbi c\u00f4ng b\u1ed1 v\u1ec1 gi\u1ea3i Y sinh. L\u1ec5 c\u00f4ng b\u1ed1 c\u00e1c gi\u1ea3i V\u1eadt l\u00fd, H\u00f3a h\u1ecdc, V\u0103n h\u1ecdc, Kinh t\u1ebf v\u00e0 H\u00f2a b\u00ecnh s\u1ebd k\u00e9o d\u00e0i trong hai tu\u1ea7n t\u1edbi.<\/strong><\/p>\n

T\u00e2m \u0111i\u1ec3m ch\u00fa \u00fd c\u1ee7a m\u00f9a gi\u1ea3i n\u0103m nay l\u00e0 vi\u1ec7c h\u1ee7y gi\u1ea3i Nobel V\u0103n h\u1ecdc, c\u00f9ng vi\u1ec5n c\u1ea3nh T\u1ed5ng th\u1ed1ng\u00a0M\u1ef9<\/a>\u00a0Donald Trump<\/a>\u00a0v\u00e0 nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o\u00a0Tri\u1ec1u Ti\u00ean<\/a>Kim Jong Un c\u00f9ng nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh.<\/p>\n

M\u1ed9t l\u1ea7n n\u1eefa, s\u1ef1 x\u1ee9ng \u0111\u00e1ng c\u1ee7a c\u1ea3 ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadn gi\u1ea3i l\u1eabn h\u1ed9i \u0111\u1ed3ng trao gi\u1ea3i l\u1ea1i tr\u1edf th\u00e0nh ch\u1ee7 \u0111\u1ec1 g\u00e2y tranh c\u00e3i tr\u00ean m\u1eb7t b\u00e1o.<\/p>\n

\"Mua<\/h3>\n

Truy\u1ec1n th\u00f4ng d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t ch\u00fa \u00fd \u0111\u1ebfn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh v\u1edbi c\u00e1c ti\u00eau ch\u00ed b\u1ecb nhi\u1ec1u chuy\u00ean gia \u0111\u00e1nh gi\u00e1 l\u00e0 \u201cc\u1ea3m t\u00ednh\u201d. N\u0103m nay, T\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9 Donald Trump v\u00e0 nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o Tri\u1ec1u Ti\u00ean Kim Jong Un ti\u1ebfp t\u1ee5c l\u00e0 nh\u1eefng c\u00e1i t\u00ean g\u00e2y tranh c\u00e3i \u0111\u01b0\u1ee3c d\u1ef1 \u0111o\u00e1n s\u1ebd th\u1eafng gi\u1ea3i v\u00ec n\u1ed7 l\u1ef1c phi h\u1ea1t nh\u00e2n tr\u00ean b\u00e1n \u0111\u1ea3o Tri\u1ec1u Ti\u00ean.<\/p>\n

Khi T\u1ed5ng th\u1ed1ng Donald Trump tr\u1ea7m ng\u00e2m v\u1ec1 vi\u1ec7c gi\u1ea3i quy\u1ebft m\u1ed1i b\u1ea5t h\u00f2a gi\u1eefa Tri\u1ec1u Ti\u00ean v\u00e0\u00a0H\u00e0n Qu\u1ed1c<\/a>\u00a0trong m\u1ed9t cu\u1ed9c ti\u1ebfp x\u00fac c\u1eed tri h\u1ed3i th\u00e1ng 5, tr\u01b0\u1edbc khi l\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng \u0111\u1ebfn\u00a0Singapore<\/a>\u00a0d\u1ef1 h\u1ed9i ngh\u1ecb th\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1ec9nh v\u1edbi nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o Kim Jong Un, \u0111\u00e1m \u0111\u00f4ng \u1ee7ng h\u1ed9 \u00f4ng t\u1ea1i bang Michigan \u0111\u00e3 h\u00f4 to: \u201cNobel, Nobel\u201d.<\/p>\n

\u201cM\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u ngh\u0129 nh\u01b0 v\u1eady, nh\u01b0ng t\u00f4i s\u1ebd kh\u00f4ng n\u00f3i g\u00ec c\u1ea3. Gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng m\u00e0 t\u00f4i mong mu\u1ed1n \u0111\u00f3 l\u00e0 chi\u1ebfn th\u1eafng cho to\u00e0n nh\u00e2n lo\u1ea1i\u201d, T\u1ed5ng th\u1ed1ng Trump n\u00f3i v\u1edbi m\u1ed9t n\u1ee5 c\u01b0\u1eddi l\u1edbn khi \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00f3ng vi\u00ean h\u1ecfi v\u1ec1 gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh.<\/p>\n

Phe ch\u1ec9 tr\u00edch cho r\u1eb1ng T\u1ed5ng th\u1ed1ng Trump, ng\u01b0\u1eddi th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean \u0111\u01b0a ra c\u00e1c ph\u00e1t ng\u00f4n khi\u00eau kh\u00edch chi\u1ebfn tranh, kh\u00f4ng x\u1ee9ng \u0111\u00e1ng v\u1edbi gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng ngo\u1ea1i giao danh gi\u00e1 nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi. Nh\u01b0ng nhi\u1ec1u s\u1eed gia nghi\u00ean c\u1ee9u v\u1ec1 Nobel H\u00f2a b\u00ecnh th\u1eeba nh\u1eadn r\u1eb1ng gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng n\u00e0y t\u1eebng nhi\u1ec1u l\u1ea7n \u0111\u01b0\u1ee3c trao cho c\u00e1c ch\u00ednh tr\u1ecb gia g\u00e2y tranh c\u00e3i nh\u1eb1m t\u00f4n vinh v\u00e0 th\u00fac \u0111\u1ea9y n\u1ed7 l\u1ef1c h\u01b0\u1edbng \u0111\u1ebfn h\u00f2a b\u00ecnh.<\/p>\n

\u201cM\u1ed9t trong nh\u1eefng s\u1ee9c n\u1eb7ng c\u1ee7a gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh l\u00e0 n\u00f3 g\u00e2y tranh c\u00e3i\u201d,\u00a0New York Times<\/em>\u00a0d\u1eabn l\u1eddi b\u00e0 Berit Reiss-Anderse, ch\u1ee7 t\u1ecbch \u1ee6y ban Nobel Na Uy, t\u1ed5 ch\u1ee9c ch\u1ecbu tr\u00e1ch nhi\u1ec7m trao gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh h\u00e0ng n\u0103m. \u201cN\u1ebfu gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng n\u00e0y \u0111\u01b0\u1ee3c c\u1ea3 th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ed1ng nh\u1ea5t, n\u00f3 s\u1ebd kh\u00f4ng c\u00f2n s\u1ee9c n\u1eb7ng nh\u01b0 v\u1eady\u201d.<\/p>\n

B\u00e0 Reiss-Anderse t\u1eeb ch\u1ed1i b\u00ecnh lu\u1eadn v\u1ec1 kh\u1ea3 n\u0103ng T\u1ed5ng th\u1ed1ng Trump nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh n\u0103m nay. Theo quy \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a \u1ee6y ban Nobel Na Uy, 5 th\u00e0nh vi\u00ean h\u1ed9i \u0111\u1ed3ng ch\u1ea5m gi\u1ea3i kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ea3o lu\u1eadn v\u1ec1 c\u00e1c \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean trong v\u00f2ng \u00edt nh\u1ea5t 50 n\u0103m sau khi gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f4ng b\u1ed1. Tuy nhi\u00ean, b\u00e0 Reiss-Anderse th\u1eeba nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh t\u1eebng \u0111\u01b0\u1ee3c trao cho nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi kh\u01a1i m\u00e0o xung \u0111\u1ed9t ho\u1eb7c kh\u00f4ng \u0111\u00e1p \u1ee9ng \u0111\u01b0\u1ee3c k\u1ef3 v\u1ecdng c\u1ee7a h\u1ed9i \u0111\u1ed3ng trong vi\u1ec7c ti\u1ebfp t\u1ee5c nhi\u1ec7m v\u1ee5 g\u00ecn gi\u1eef h\u00f2a b\u00ecnh sau khi nh\u1eadn gi\u1ea3i.<\/p>\n

\u201cCh\u00fang ta kh\u00f4ng \u0111\u00e0m ph\u00e1n h\u00f2a b\u00ecnh v\u1edbi b\u1ea1n b\u00e8, ch\u00fang ta l\u00e0m \u0111i\u1ec1u n\u00e0y v\u1edbi k\u1ebb th\u00f9\u201d, b\u00e0 Reiss-Anderse n\u00f3i. \u201cVi\u1ec7c s\u1eb5n s\u00e0ng thay \u0111\u1ed5i l\u1eadp tr\u01b0\u1eddng, thay \u0111\u1ed5i g\u00f3c nh\u00ecn trong nh\u1eefng cu\u1ed9c xung \u0111\u1ed9t ch\u00ednh l\u00e0 c\u1ed1ng hi\u1ebfn cho n\u1ec1n h\u00f2a b\u00ecnh\u201d.<\/p>\n

V\u1edbi \u0111\u1ecbnh ngh\u0129a n\u00e0y, T\u1ed5ng th\u1ed1ng Trump v\u00e0 nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o Kim ho\u00e0n to\u00e0n c\u00f3 th\u1ec3 c\u00f9ng nhau nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh v\u00e0o th\u00e1ng 12 n\u0103m nay v\u00ec n\u1ed7 l\u1ef1c \u0111\u00e0m ph\u00e1n h\u01b0\u1edbng \u0111\u1ebfn phi h\u1ea1t nh\u00e2n h\u00f3a b\u00e1n \u0111\u1ea3o Tri\u1ec1u Ti\u00ean b\u1ea5t ch\u1ea5p t\u00ecnh tr\u1ea1ng c\u0103ng th\u1eb3ng di\u1ec5n ra trong th\u1eddi gian d\u00e0i.<\/p>\n\n\n\n
\"Mua<\/td>\n<\/tr>\n<\/tbody>\n<\/table>\n

C\u1ef1u t\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9 Jimmy Carter, ng\u01b0\u1eddi t\u1eebng nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh n\u0103m 2002, cho r\u1eb1ng T\u1ed5ng th\u1ed1ng Trump thi\u1ebfu kh\u1ea3 n\u0103ng ch\u00e8o l\u00e1i \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc v\u00e0 l\u00e0 m\u1ed1i \u0111e d\u1ecda cho n\u1ec1n d\u00e2n ch\u1ee7 M\u1ef9. \u00d4ng Carter nh\u1eadn x\u00e9t nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o \u0111\u01b0\u01a1ng nhi\u1ec7m \u201cph\u00e1 h\u1ee7y n\u1ec1n h\u00f2a b\u00ecnh\u201d \u1edf khu v\u1ef1c Trung \u0110\u00f4ng v\u1edbi vi\u1ec7c c\u00f4ng nh\u1eadn Jerusalem l\u00e0 th\u1ee7 \u0111\u00f4 c\u1ee7a\u00a0Israel<\/a>\u00a0v\u00e0 di d\u1eddi \u0111\u1ea1i s\u1ee9 qu\u00e1n M\u1ef9 t\u1eeb Tel Aviv \u0111\u1ebfn \u0111\u00e2y. Trong m\u1eaft c\u1ef1u t\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9, \u00f4ng Trump l\u00e0 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi k\u1ef3 th\u1ecb ch\u1ee7ng t\u1ed9c, k\u1ef3 th\u1ecb gi\u1edbi t\u00ednh, \u0111\u1ed3ng th\u1eddi th\u1ea5t b\u1ea1i trong vi\u1ec7c b\u1ea3o v\u1ec7 nh\u00e2n quy\u1ec1n \u1edf M\u1ef9 v\u00e0 tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi.<\/p>\n

Tuy nhi\u00ean, n\u1ebfu v\u1ea5n \u0111\u1ec1 tr\u00ean b\u00e1n \u0111\u1ea3o Tri\u1ec1u Ti\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1ea3i quy\u1ebft, \u00f4ng Carter tin r\u1eb1ng T\u1ed5ng th\u1ed1ng Trump v\u1eabn c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh.<\/p>\n

\u201cN\u1ebfu T\u1ed5ng th\u1ed1ng Trump th\u00e0nh c\u00f4ng trong vi\u1ec7c k\u00fd k\u1ebft hi\u1ec7p \u0111\u1ecbnh ch\u00ednh th\u1ee9c ch\u1ea5m d\u1ee9t Chi\u1ebfn tranh Tri\u1ec1u Ti\u00ean, t\u00f4i ngh\u0129 \u00f4ng \u1ea5y x\u1ee9ng \u0111\u00e1ng v\u1edbi gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh\u201d, \u00f4ng Carter n\u00f3i. \u201cT\u00f4i ngh\u0129 \u0111\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t th\u00e0nh t\u1ef1u quan tr\u1ecdng m\u00e0 kh\u00f4ng v\u1ecb t\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9 n\u00e0o t\u1eebng \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00f3\u201d.<\/p>\n

D\u00f9 v\u1eady, n\u1ed7 l\u1ef1c \u0111\u00e0m ph\u00e1n gi\u1eefa M\u1ef9 v\u00e0 Tri\u1ec1u Ti\u00ean ch\u01b0a d\u1eabn \u0111\u1ebfn b\u1ea5t k\u1ef3 k\u1ebft qu\u1ea3 th\u1ef1c t\u1ebf n\u00e0o. \u201cC\u00f2n qu\u00e1 s\u1edbm (\u0111\u1ec3 trao gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh cho T\u1ed5ng th\u1ed1ng Trump v\u00e0 nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o Kim)\u201d, nh\u00e0 s\u1eed h\u1ecdc Asle Sveen, chuy\u00ean gia nghi\u00ean c\u1ee9u v\u1ec1 gi\u1ea3i Nobel, cho bi\u1ebft. \u201cNh\u01b0ng trong tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p hai l\u00e3nh \u0111\u1ea1o \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ecfa thu\u1eadn th\u1ef1c s\u1ef1 th\u00fac \u0111\u1ea9y ti\u1ebfn tr\u00ecnh gi\u1ea3i tr\u1eeb v\u0169 kh\u00ed h\u1ea1t nh\u00e2n tr\u00ean b\u00e1n \u0111\u1ea3o Tri\u1ec1u Ti\u00ean, s\u1ebd r\u1ea5t kh\u00f3 \u0111\u1ec3 kh\u00f4ng trao gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh cho h\u1ecd\u201d.<\/p>\n

Theo \u00f4ng Sveen, vi\u1ec7c hai nh\u00e2n v\u1eadt c\u00f3 nhi\u1ec1u ph\u00e1t ng\u00f4n v\u00e0 h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng g\u00e2y tranh c\u00e3i nh\u01b0 T\u1ed5ng th\u1ed1ng Trump v\u00e0 nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o Kim \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh s\u1ebd l\u00e0 m\u1ed9t t\u00ecnh hu\u1ed1ng \u201ckh\u00f3 x\u1eed\u201d. Nh\u01b0ng tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p n\u00e0y kh\u00f4ng ph\u1ea3i ch\u01b0a t\u1eebng x\u1ea3y ra, nhi\u1ec1u ch\u00ednh tr\u1ecb gia c\u00f3 qu\u00e1 kh\u1ee9 b\u1ea1o l\u1ef1c \u0111\u00e3 v\u01b0\u1ee3t qua h\u00e0ng tr\u0103m \u0111\u1ed1i th\u1ee7 \u0111\u1ec3 l\u00ean b\u1ee5c nh\u1eadn huy ch\u01b0\u01a1ng.<\/p>\n

\u201cR\u1ea5t nhi\u1ec1u ch\u1ee7 nh\u00e2n gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh c\u00f3 b\u00e0n tay v\u1ea5y m\u00e1u\u201d, \u00f4ng Henrik Urdal, ch\u1ee7 t\u1ecbch Vi\u1ec7n nghi\u00ean c\u1ee9u H\u00f2a b\u00ecnh t\u1ea1i th\u1ee7 \u0111\u00f4 Oslo, Na Uy, n\u00f3i. \u201cV\u1ea5n \u0111\u1ec1 c\u1ea7n \u0111\u01b0\u1ee3c xem x\u00e9t l\u00e0 h\u1ecd c\u00f3 h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng \u0111\u1ee7 \u0111\u1ec3 r\u1eeda s\u1ea1ch m\u00e1u hay ch\u01b0a\u201d.<\/p>\n

\u1ee6y ban Nobel Na Uy ch\u1eafc ch\u1eafn ph\u1ea3i c\u00e2n nh\u1eafc r\u1ea5t nhi\u1ec1u v\u1ec1 quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh trao gi\u1ea3i n\u0103m nay. 9 n\u0103m tr\u01b0\u1edbc, h\u1ecd g\u1ecdi t\u00ean c\u1ef1u t\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9 Barack Obama l\u00ean b\u1ee5c nh\u1eadn gi\u1ea3i v\u00e0 h\u1ee9ng ch\u1ecbu l\u00e0n s\u00f3ng ch\u1ec9 tr\u00edch th\u1eadm t\u1ec7 v\u1edbi quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh n\u00e0y. Khi nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh n\u0103m 2009, \u00f4ng Obama nh\u1eadm ch\u1ee9c ch\u01b0a \u0111\u1ea7y 9 th\u00e1ng v\u00e0 ch\u01b0a l\u00e0m \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea5t c\u1ee9 \u0111i\u1ec1u g\u00ec c\u1ee5 th\u1ec3 \u0111\u1ec3 x\u1ee9ng \u0111\u00e1ng v\u1edbi vinh d\u1ef1 \u0111\u00f3. \u1ee6y ban Nobel Na Uy s\u1ebd kh\u00f4ng mu\u1ed1n l\u1eb7p l\u1ea1i sai l\u1ea7m n\u00e0y v\u1edbi T\u1ed5ng th\u1ed1ng Trump.<\/p>\n

\u00d4ng Peter Wallensteen, chuy\u00ean gia trong l\u0129nh v\u1ef1c quan h\u1ec7 qu\u1ed1c t\u1ebf c\u1ee7a Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n, nh\u1eadn \u0111\u1ecbnh T\u1ed5ng th\u1ed1ng H\u00e0n Qu\u1ed1c Moon Jae In x\u1ee9ng \u0111\u00e1ng \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh v\u00ec n\u1ed7 l\u1ef1c th\u00fac \u0111\u1ea9y h\u00f2a b\u00ecnh tr\u00ean b\u00e1n \u0111\u1ea3o Tri\u1ec1u Ti\u00ean h\u01a1n b\u1ea5t k\u1ef3 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o n\u00e0o. Trong nhi\u1ec1u th\u00e1ng g\u1ea7n \u0111\u00e2y, \u00f4ng li\u00ean t\u1ee5c \u0111i \u0111i v\u1ec1 v\u1ec1 gi\u1eefa Tri\u1ec1u Ti\u00ean, M\u1ef9 v\u00e0 H\u00e0n Qu\u1ed1c, t\u00edch c\u1ef1c \u0111\u00f3ng vai tr\u00f2 trung gian gi\u1eefa Washington v\u00e0 B\u00ecnh Nh\u01b0\u1ee1ng, \u0111\u1ed3ng th\u1eddi tranh th\u1ee7 s\u1ef1 \u1ee7ng h\u1ed9 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n trong n\u01b0\u1edbc v\u00e0 c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng qu\u1ed1c t\u1ebf.<\/p>\n

\u201cTh\u1ef1c s\u1ef1 th\u00ec T\u1ed5ng th\u1ed1ng Moon m\u1edbi l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi x\u1ee9ng \u0111\u00e1ng nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh nh\u1ea5t, nh\u01b0ng \u0111\u00e2y s\u1ebd l\u00e0 m\u1ed9t c\u00fa t\u00e1t tr\u1eddi gi\u00e1ng \u0111\u1ed1i v\u1edbi \u00f4ng Trump!\u201d, \u00f4ng Wallensteen n\u00f3i.<\/p>\n

\"Mua<\/h3>\n

T\u1ed5 ch\u1ee9c quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh ng\u01b0\u1eddi x\u1ee9ng \u0111\u00e1ng nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh l\u00e0 \u1ee6y ban Nobel Na Uy, kh\u00e1c v\u1edbi 5 gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng c\u00f2n l\u1ea1i do c\u00e1c vi\u1ec7n h\u00e0n l\u00e2m Ho\u00e0ng gia Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n ch\u1ecbu tr\u00e1ch nhi\u1ec7m trao gi\u1ea3i. \u0110\u00e2y l\u00e0 \u00fd nguy\u1ec7n c\u1ee7a nh\u00e0 khoa h\u1ecdc Alfred Nobel, ng\u01b0\u1eddi s\u00e1ng l\u1eadp ra gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng danh gi\u00e1.<\/p>\n

Alfred Nobel ch\u01b0a bao gi\u1edd ti\u1ebft l\u1ed9 l\u00fd do \u00f4ng kh\u00f4ng giao tr\u1ecdng tr\u00e1ch trao gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh cho vi\u1ec7n h\u00e0n l\u00e2m c\u1ee7a Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n. Gi\u1edbi nghi\u00ean c\u1ee9u l\u1ecbch s\u1eed ch\u1ec9 c\u00f3 th\u1ec3 ph\u1ecfng \u0111o\u00e1n r\u1eb1ng \u00f4ng lo ng\u1ea1i gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng mang n\u1eb7ng t\u00ednh ch\u00ednh tr\u1ecb n\u00e0y s\u1ebd b\u1ecb l\u1ee3i d\u1ee5ng v\u00e0 tr\u1edf th\u00e0nh c\u00f4ng c\u1ee5 gi\u00fap c\u00e1c t\u1ed5 ch\u1ee9c chi\u1ebfm \u0111o\u1ea1t quy\u1ec1n l\u1ef1c v\u00e0 t\u1ea7m \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng, v\u00ec v\u1eady \u00f4ng \u0111\u00e3 trao quy\u1ec1n \u0111\u1ecbnh \u0111o\u1ea1t gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng cho m\u1ed9t t\u1ed5 ch\u1ee9c \u0111\u00e1ng tin c\u1eady. M\u1ed9t s\u1ed1 chuy\u00ean gia cho r\u1eb1ng nh\u00e0 khoa h\u1ecdc c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u00e3 hy v\u1ecdng quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a \u00f4ng s\u1ebd g\u00f3p ph\u1ea7n c\u1ee7ng c\u1ed1 li\u00ean minh c\u00e1 nh\u00e2n gi\u1eefa Na Uy v\u00e0 Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n, nh\u01b0ng li\u00ean minh n\u00e0y gi\u1ea3i th\u1ec3 v\u00e0o n\u0103m 1905, kh\u00f4ng l\u00e2u sau c\u00e1i ch\u1ebft c\u1ee7a \u00f4ng.<\/p>\n

Theo di ch\u00fac c\u1ee7a nh\u00e0 khoa h\u1ecdc n\u1ed5i ti\u1ebfng v\u1edbi ph\u00e1t minh thu\u1ed1c n\u1ed5, th\u00e0nh vi\u00ean trong h\u1ed9i \u0111\u1ed3ng trao gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea7u ch\u1ecdn t\u1eeb c\u00e1c \u0111\u1ea3ng c\u1ee7a Na Uy. H\u1ed9i \u0111\u1ed3ng hi\u1ec7n nay g\u1ed3m hai th\u00e0nh vi\u00ean t\u1eeb \u0111\u1ea3ng Lao \u0111\u1ed9ng, hai th\u00e0nh vi\u00ean thu\u1ed9c \u0111\u1ea3ng B\u1ea3o th\u1ee7 v\u00e0 m\u1ed9t th\u00e0nh vi\u00ean thu\u1ed9c \u0111\u1ea3ng Ph\u00e1t tri\u1ec3n. Quy \u0111\u1ecbnh n\u00e0y g\u00e2y nhi\u1ec1u tranh c\u00e3i v\u1ec1 t\u00ednh \u0111\u1ed9c l\u1eadp, trong khi c\u00e1c chuy\u00ean gia cho r\u1eb1ng vi\u1ec7c Na Uy theo \u0111u\u1ed5i ch\u00ednh s\u00e1ch ngo\u1ea1i giao t\u00e1ch bi\u1ec7t v\u1edbi th\u1ebf gi\u1edbi kh\u00f4ng \u0111\u1ea3m b\u1ea3o qu\u1ed1c gia n\u00e0y c\u00f3 c\u00e1i nh\u00ecn kh\u00e1ch quan.<\/p>\n

N\u0103m 1923, \u1ee6y ban Nobel Na Uy trao gi\u1ea3i cho c\u1ef1u t\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9 Theodore Roosevelt v\u00ec n\u1ed7 l\u1ef1c k\u1ebft th\u00fac chi\u1ebfn tranh\u00a0Nga<\/a>\u00a0– Nh\u1eadt, cu\u1ed9c chi\u1ebfn m\u00e0 nhi\u1ec1u s\u1eed gia kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh \u00f4ng l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi kh\u01a1i m\u00e0o. Nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u l\u1ecbch s\u1eed Haldvan Koht, c\u1ed1 v\u1ea5n c\u1ee7a \u1ee7y ban trao gi\u1ea3i, cho r\u1eb1ng c\u1ef1u t\u1ed5ng th\u1ed1ng Roosevelt t\u1eeb l\u00e2u \u0111\u00e3 ch\u1ed1ng l\u1ea1i l\u00e0n s\u00f3ng h\u00f2a b\u00ecnh v\u00e0 l\u00e0 \u201cng\u01b0\u1eddi theo ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111\u1ebf qu\u1ed1c\u201d. Nh\u01b0ng cu\u1ed1i c\u00f9ng, gi\u1ea3i Nobel H\u00f2a b\u00ecnh v\u1eabn thu\u1ed9c v\u1ec1 \u00f4ng. M\u1ed9t s\u1ed1 s\u1eed gia kh\u00f4ng c\u00f2n c\u00e1ch gi\u1ea3i th\u00edch n\u00e0o kh\u00e1c ngo\u00e0i vi\u1ec7c cho r\u1eb1ng Na Uy, qu\u1ed1c gia v\u1eeba t\u00e1ch kh\u1ecfi li\u00ean minh v\u1edbi Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00f3 kh\u00f4ng l\u00e2u, \u0111ang c\u1ea7n \u201cm\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi b\u1ea1n quy\u1ec1n l\u1ef1c\u201d, v\u00ec v\u1eady \u0111\u00e3 trao gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng danh gi\u00e1 n\u00e0y cho c\u1ef1u t\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9.<\/p>\n\n\n\n
\"Mua<\/td>\n<\/tr>\n<\/tbody>\n<\/table>\n

\u0110\u00e2y kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 l\u1ea7n duy nh\u1ea5t gi\u1edbi quan s\u00e1t nghi ng\u1edd gi\u1ea3i Nobel b\u1ecb l\u1ee3i d\u1ee5ng \u0111\u1ec3 ph\u1ee5c v\u1ee5 m\u1ee5c \u0111\u00edch ch\u00ednh tr\u1ecb. \u00cdt ai bi\u1ebft r\u1eb1ng gi\u1ea3i Nobel Kinh t\u1ebf th\u1ef1c ch\u1ea5t c\u00f3 t\u00ean g\u1ecdi l\u00e0 \u201cGi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng c\u1ee7a Ng\u00e2n h\u00e0ng Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n cho kinh t\u1ebf h\u1ecdc \u0111\u1ec3 t\u01b0\u1edfng nh\u1edb Nobel\u201d, \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1eadp ra v\u00e0o n\u0103m 1968 nh\u00e2n d\u1ecbp k\u1ef7 ni\u1ec7m 300 n\u0103m ng\u00e0y th\u00e0nh l\u1eadp ng\u00e2n h\u00e0ng. \u00d4ng Peter Nobel, h\u1eadu du\u1ec7 nhi\u1ec1u \u0111\u1eddi c\u1ee7a nh\u00e0 khoa h\u1ecdc Nobel, kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng n\u00e0y \u201ckh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 \u00fd nguy\u1ec7n c\u1ee7a \u00f4ng Alfred Nobel v\u00e0 kh\u00f4ng \u0111\u00e1p \u1ee9ng \u0111\u01b0\u1ee3c tinh th\u1ea7n c\u1ee7a gi\u1ea3i Nobel\u201d.<\/p>\n

\u00d4ng Peter Nobel cho r\u1eb1ng nh\u00e0 khoa h\u1ecdc Alfred Nobel l\u00e0 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi theo ch\u1ee7 ngh\u0129a l\u00fd t\u01b0\u1edfng v\u00e0 lu\u00f4n ho\u00e0i nghi v\u1ec1 kinh t\u1ebf h\u1ecdc, v\u00ec v\u1eady s\u1ef1 hi\u1ec7n di\u1ec7n c\u1ee7a gi\u1ea3i \u201cNobel Kinh t\u1ebf\u201d l\u00e0 m\u1ed9t s\u1ef1 x\u00fac ph\u1ea1m \u0111\u1ed1i v\u1edbi nh\u1eefng di s\u1ea3n m\u00e0 \u00f4ng \u0111\u1ec3 l\u1ea1i cho h\u1eadu th\u1ebf.<\/p>\n

\"Mua<\/h3>\n

Tuy \u0111\u01b0\u1ee3c xem l\u00e0 gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng danh gi\u00e1 nh\u1ea5t trong c\u00e1c l\u0129nh v\u1ef1c khoa h\u1ecdc, gi\u1ea3i Nobel V\u1eadt l\u00fd, H\u00f3a h\u1ecdc v\u00e0 Y sinh kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00fac n\u00e0o c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c trao cho \u0111\u00fang, v\u00e0 \u0111\u1ee7 ng\u01b0\u1eddi. N\u0103m 2017, ba nh\u00e0 khoa h\u1ecdc l\u00e0 Rainer Weiss, Kip Thorne, v\u00e0 Barry Barish vinh d\u1ef1 \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn gi\u1ea3i Nobel V\u1eadt l\u00fd v\u00ec ch\u1ee9ng minh \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 t\u1ed3n t\u1ea1i c\u1ee7a s\u00f3ng h\u1ea5p d\u1eabn th\u00f4ng qua d\u1ef1 \u00e1n \u0110\u00e0i quan s\u00e1t S\u00f3ng h\u1ea5p d\u1eabn giao thoa laser (LIGO). Tuy nhi\u00ean, danh s\u00e1ch c\u00e1c nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u g\u00f3p ph\u1ea7n th\u1ef1c hi\u1ec7n d\u1ef1 \u00e1n n\u00e0y d\u00e0i \u0111\u1ebfn 3 trang gi\u1ea5y.<\/p>\n

\u201cS\u1ef1 th\u00e0nh c\u00f4ng c\u1ee7a LIGO \u0111\u1ebfn t\u1eeb c\u00f4ng s\u1ee9c c\u1ee7a h\u00e0ng tr\u0103m con ng\u01b0\u1eddi\u201d, \u00f4ng Martin Rees, nh\u00e0 thi\u00ean v\u0103n h\u1ecdc k\u1ef3 c\u1ef1u ng\u01b0\u1eddi\u00a0Anh<\/a>, tr\u1ea3 l\u1eddi\u00a0BBC<\/em>. \u201cVi\u1ec7c Vi\u1ec7n H\u00e0n l\u00e2m Khoa h\u1ecdc Ho\u00e0ng gia Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n t\u1eeb ch\u1ed1i trao gi\u1ea3i nh\u00f3m khi\u1ebfn c\u00f4ng ch\u00fang c\u00f3 c\u00e1i nh\u00ecn sai l\u1ec7ch v\u1ec1 c\u00e1ch c\u00e1c nh\u00e0 khoa h\u1ecdc l\u00e0m vi\u1ec7c\u201d.<\/p>\n

Nh\u1eadn \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a \u00f4ng Rees \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1edbi nghi\u00ean c\u1ee9u \u0111\u1ed3ng t\u00ecnh, h\u1ecd cho r\u1eb1ng khoa h\u1ecdc l\u00e0 m\u1ed9t \u201cm\u00f4n th\u1ec3 thao h\u1ee3p t\u00e1c\u201d v\u00e0 c\u00e1c th\u00e0nh qu\u1ea3 trong l\u0129nh v\u1ef1c khoa h\u1ecdc \u0111\u1ebfn t\u1eeb s\u1ef1 h\u1ecdc h\u1ecfi, t\u00edch l\u0169y ki\u1ebfn th\u1ee9c l\u1eabn nhau. Trong khi \u0111\u00f3, Qu\u1ef9 Nobel quy \u0111\u1ecbnh ch\u1ec9 trao gi\u1ea3i cho c\u00e1c c\u00e1 nh\u00e2n \u201cnh\u01b0 th\u1ec3 h\u1ecd l\u00e0m vi\u1ec7c \u0111\u1ed9c l\u1eadp\u201d, \u00f4ng Rees cho bi\u1ebft.<\/p>\n

\u00d4ng Matthew Francis, chuy\u00ean gia v\u1ec1 v\u1eadt l\u00fd thi\u00ean v\u0103n c\u1ee7a t\u1ea1p ch\u00ed\u00a0Forbes<\/em>, nh\u1eadn x\u00e9t Nobel l\u00e0 gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng \u201cd\u00e0nh cho c\u00e1c nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u nam\u201d. T\u00ednh \u0111\u1ebfn n\u0103m 2015, ch\u1ec9 c\u00f3 2 trong s\u1ed1 199 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c trao gi\u1ea3i Nobel V\u1eadt l\u00fd l\u00e0 ph\u1ee5 n\u1eef, v\u1edbi gi\u1ea3i Nobel H\u00f3a h\u1ecdc, con s\u1ed1 n\u00e0y l\u00e0 4 tr\u00ean 169, v\u1edbi gi\u1ea3i Nobel Y sinh, con s\u1ed1 n\u00e0y l\u00e0 11 ph\u1ee5 n\u1eef trong t\u1ed5ng s\u1ed1 207 ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadn gi\u1ea3i. Theo \u00f4ng Francis, gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng n\u00e0y c\u0169ng thi\u00ean v\u1ecb cho c\u00e1c nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u ch\u00e2u \u00c2u v\u00e0 ch\u00e2u M\u1ef9. Nhi\u1ec1u l\u0129nh v\u1ef1c khoa h\u1ecdc quan tr\u1ecdng, v\u00ed d\u1ee5 nh\u01b0 sinh h\u1ecdc, c\u0169ng kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c Qu\u1ef9 Nobel \u201cng\u00f3 ng\u00e0ng\u201d.<\/p>\n

\u00d4ng Francis \u0111\u1ec1 xu\u1ea5t h\u1ed9i \u0111\u1ed3ng trao gi\u1ea3i Nobel thay \u0111\u1ed5i m\u1ed9t s\u1ed1 quy \u0111\u1ecbnh \u0111\u1ec3 gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng th\u1ef1c s\u1ef1 t\u00f4n vinh nh\u1eefng gi\u00e1 tr\u1ecb v\u0103n minh v\u00e0 c\u1ea5p ti\u1ebfn m\u00e0 nh\u00e0 khoa h\u1ecdc Alfred Nobel t\u1eebng \u0111\u1ec1 cao, v\u00ed d\u1ee5 trao gi\u1ea3i nh\u00f3m thay v\u00ec c\u00e1 nh\u00e2n, n\u1edbi l\u1ecfng m\u1ed9t s\u1ed1 ti\u00eau ch\u00ed \u0111\u1ec3 th\u00fac \u0111\u1ea9y c\u00e1c nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u tr\u1ebb v\u00e0 ti\u1ec1m n\u0103ng c\u1ed1ng hi\u1ebfn cho khoa h\u1ecdc thay v\u00ec ch\u1ec9 trao gi\u1ea3i cho nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi “g\u1ea7n \u0111\u1ea5t xa tr\u1eddi”. V\u00e0 tr\u00ean h\u1ebft, \u00f4ng Francis cho r\u1eb1ng h\u1ed9i \u0111\u1ed3ng trao gi\u1ea3i n\u00ean ch\u1ea5m d\u1ee9t s\u1ef1 thi\u00ean v\u1ecb d\u00e0nh cho nam gi\u1edbi v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi da tr\u1eafng.<\/p>\n\n\n\n
\"Mua<\/td>\n<\/tr>\n<\/tbody>\n<\/table>\n

\"Mua<\/h3>\n

Trong m\u1eaft c\u00e1c th\u00e0nh vi\u00ean tr\u1ecdn \u0111\u1eddi c\u1ee7a Vi\u1ec7n H\u00e0n l\u00e2m Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n, kh\u00f4ng m\u1ed9t t\u1ed5 ch\u1ee9c v\u0103n h\u00f3a n\u00e0o tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi c\u00f3 t\u1ea7m quan tr\u1ecdng t\u01b0\u01a1ng x\u1ee9ng v\u1edbi h\u1ecd. H\u1ed9i \u0111\u1ed3ng Nobel XVIII g\u1eb7p g\u1ee1 t\u1ed1i th\u1ee9 5 h\u00e0ng tu\u1ea7n t\u1ea1i m\u1ed9t nh\u00e0 h\u00e0ng do ch\u00ednh h\u1ecd l\u00e0m ch\u1ee7 \u1edf trung t\u00e2m th\u1ee7 \u0111\u00f4 Stockholm, Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n. V\u00e0 m\u1ed7i n\u0103m, t\u1ea1i bu\u1ed5i l\u1ec5 trao gi\u1ea3i Nobel V\u0103n h\u1ecdc trang tr\u1ecdng v\u00e0 sa hoa, h\u1ecd s\u1ebd trao huy ch\u01b0\u01a1ng cho nh\u00e0 v\u0103n c\u00f3 t\u00e1c ph\u1ea9m xu\u1ea5t ch\u00fang trong ti\u1ebfng v\u1ed7 tay h\u00e2n hoan c\u1ee7a to\u00e0n th\u1ebf gi\u1edbi.<\/p>\n

Nh\u01b0ng n\u0103m nay s\u1ebd kh\u00f4ng c\u00f3 gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng n\u00e0o \u0111\u01b0\u1ee3c trao. Th\u1eadm ch\u00ed, Vi\u1ec7n H\u00e0n l\u00e2m Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n c\u00f3 th\u1ec3 b\u1ecb t\u01b0\u1edbc quy\u1ec1n quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh ch\u1ee7 nh\u00e2n c\u1ee7a gi\u1ea3i Nobel V\u0103n h\u1ecdc danh gi\u00e1, tr\u1ecdng tr\u00e1ch m\u00e0 h\u1ecd \u0111\u00e3 \u0111\u1ea3m \u0111\u01b0\u01a1ng t\u1eeb n\u0103m 1901.<\/p>\n

S\u1ef1 vi\u1ec7c b\u1eaft ngu\u1ed3n t\u1eeb th\u00e1ng 11\/2017, khi ch\u1ed3ng m\u1ed9t th\u00e0nh vi\u00ean thu\u1ed9c H\u1ed9i M\u01b0\u1eddi T\u00e1m v\u01b0\u1edbng c\u00e1o bu\u1ed9c l\u1ea1m d\u1ee5ng t\u00ecnh d\u1ee5c nhi\u1ec1u ph\u1ee5 n\u1eef trong h\u01a1n 20 n\u0103m. \u00d4ng Jean-Claude Arnault, b\u1ea1n \u0111\u1eddi c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 Katarina Frostenson, b\u1ecb 18 ph\u1ee5 n\u1eef t\u1ed1 c\u00e1o l\u1ea1m d\u1ee5ng t\u00ecnh d\u1ee5c, 2 ng\u01b0\u1eddi th\u1eadm ch\u00ed kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh \u00f4ng \u0111\u00e3 hi\u1ebfp d\u00e2m h\u1ecd. Tuy h\u1ea7u h\u1ebft tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p \u0111\u1ec1u \u1ea9n danh, v\u1ee5 vi\u1ec7c g\u00e2y ch\u1ea5n \u0111\u1ed9ng m\u1ea1nh \u0111\u1ebfn m\u1ee9c kh\u00f4ng th\u1ec3 b\u1ecb b\u1ecf qua.<\/p>\n

Vi\u1ec7n H\u00e0n l\u00e2m Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n t\u00ea li\u1ec7t ho\u00e0n to\u00e0n sau khi s\u1ef1 th\u1eadt \u0111\u01b0\u1ee3c phanh phui. S\u00e1u th\u00e0nh vi\u00ean thu\u1ed9c H\u1ed9i XVIII t\u1eeb ch\u1ee9c, trong \u0111\u00f3 c\u00f3 th\u01b0 k\u00fd th\u01b0\u1eddng tr\u1ef1c Sara Danius, ng\u01b0\u1eddi sau n\u00e0y c\u0169ng l\u00ean ti\u1ebfng c\u00e1o bu\u1ed9c \u00f4ng Arnault l\u1ea1m d\u1ee5ng t\u00ecnh d\u1ee5c. Hai th\u00e0nh vi\u00ean kh\u00e1c hi\u1ec7n kh\u00f4ng tham gia c\u00f4ng vi\u1ec7c c\u1ee7a vi\u1ec7n v\u00ec l\u00fd do kh\u00e1c.<\/p>\n

\u0110i\u1ec1u n\u00e0y \u0111\u1ed3ng ngh\u0129a v\u1edbi vi\u1ec7c t\u1ed5 ch\u1ee9c trao gi\u1ea3i Nobel V\u0103n h\u1ecdc kh\u00f4ng th\u1ec3 ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng v\u00ec thi\u1ebfu s\u1ed1 gh\u1ebf c\u1ea7n thi\u1ebft. Theo quy \u0111\u1ecbnh, h\u1ed9i \u0111\u1ed3ng ph\u1ea3i c\u00f3 t\u1ed1i thi\u1ec3u 12 th\u00e0nh vi\u00ean \u0111\u1ec3 b\u1ea7u m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi m\u1edbi, v\u00e0 v\u1edbi ch\u1ec9 10 th\u00e0nh vi\u00ean c\u00f2n ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng, kh\u00f4ng m\u1ed9t quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh quan tr\u1ecdng n\u00e0o c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u01b0a ra nh\u1eb1m c\u1ee9u v\u00e3n t\u00ecnh h\u00ecnh. Vi\u1ec7n H\u00e0n l\u00e2m Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n bu\u1ed9c ph\u1ea3i tuy\u00ean b\u1ed1 ho\u00e3n trao gi\u1ea3i Nobel V\u0103n h\u1ecdc n\u0103m 2018. Thay v\u00e0o \u0111\u00f3, \u0111\u1ebfn n\u0103m 2019, vi\u1ec7n s\u1ebd trao gi\u1ea3i cho 2 t\u00e1c gi\u1ea3 c\u1ee7a hai n\u0103m li\u00ean ti\u1ebfp.<\/p>\n

V\u1ee5 b\u00ea b\u1ed1i h\u00e9 l\u1ed9 s\u1ef1 m\u1ee5c ru\u1ed7ng b\u00ean trong Vi\u1ec7n H\u00e0n l\u00e2m Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n. Nhi\u1ec1u ph\u1ee5 n\u1eef kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh h\u1ecd b\u1ecb \u00f4ng Arnault t\u1ea5n c\u00f4ng t\u00ecnh d\u1ee5c t\u1ea1i nh\u1eefng t\u00f2a nh\u00e0 sang tr\u1ecdng thu\u1ed9c s\u1edf h\u1eefu c\u1ee7a vi\u1ec7n \u1edf Stockholm v\u00e0 Paris. B\u00e0 Frostenson c\u0169ng b\u1ecb c\u00e1o bu\u1ed9c ti\u1ebft l\u1ed9 danh t\u00ednh nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi th\u1eafng gi\u1ea3i Nobel V\u0103n h\u1ecdc cho ch\u1ed3ng v\u00e0 \u00f4ng Arnault \u0111\u00e3 l\u1ee3i d\u1ee5ng \u0111i\u1ec1u n\u00e0y \u0111\u1ec3 \u0111\u1eb7t c\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng kho\u1ea3n ti\u1ec1n l\u1edbn cho \u201cnh\u00e0 c\u00e1i\u201d \u1edf Paris.<\/p>\n\n\n\n
\"Mua<\/td>\n<\/tr>\n<\/tbody>\n<\/table>\n

Kh\u00f4ng d\u1eebng l\u1ea1i \u1edf \u0111\u00f3, c\u1eb7p v\u1ee3 ch\u1ed3ng Arnault – Frostenson c\u00f2n d\u00ednh nghi v\u1ea5n s\u1eed d\u1ee5ng qu\u1ef9 c\u1ee7a vi\u1ec7n sai m\u1ee5c \u0111\u00edch khi thu l\u1ee3i nhi\u1ec1u n\u0103m li\u1ec1n t\u1eeb kho\u1ea3n tr\u1ee3 c\u1ea5p cho nh\u00f3m ngh\u1ec7 thu\u1eadt do h\u1ecd s\u00e1ng l\u1eadp: C\u00e2u l\u1ea1c b\u1ed9 Di\u1ec5n \u0111\u00e0n.<\/p>\n

Nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi tin r\u1eb1ng b\u1ea5t c\u1ee9 ai mu\u1ed1n gia nh\u1eadp gi\u1edbi th\u01b0\u1ee3ng l\u01b0u \u1edf Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n \u0111\u1ec1u ph\u1ea3i tham gia c\u00e2u l\u1ea1c b\u1ed9 Di\u1ec5n \u0111\u00e0n, n\u01a1i quy t\u1ee5 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111am m\u00ea v\u0103n h\u1ecdc v\u00e0 th\u01a1 ca c\u1ed5 \u0111i\u1ec3n, tr\u01b0\u1eddng ph\u00e1i \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ec7nh danh l\u00e0 \u201cv\u0103n h\u00f3a c\u1ea5p cao\u201d.<\/p>\n

\u0110\u1ed1i v\u1edbi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ea3m nhi\u1ec7m tr\u1ecdng tr\u00e1ch t\u00f4n vinh c\u00e1c c\u1ed1ng hi\u1ebfn gi\u00e1 tr\u1ecb cho n\u1ec1n v\u0103n h\u1ecdc th\u1ebf gi\u1edbi, v\u1ee5 b\u00ea b\u1ed1i l\u00e0 m\u1ed9t th\u1ea3m k\u1ecbch: H\u1ecd nh\u1eadn th\u1ea5y m\u00ecnh kh\u00f4ng kh\u00e1c g\u00ec \u201cng\u01b0\u1eddi mai m\u1ed1i\u201d cho \u201cgi\u1edbi th\u01b0\u1ee3ng l\u01b0u\u201d. S\u1ef1 vi\u1ec7c l\u00e0 \u0111\u00f2n ch\u00ed m\u1ea1ng kh\u00f4ng ch\u1ec9 nh\u1eafm v\u00e0o Vi\u1ec7n H\u00e0n l\u00e2m Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n c\u0169 k\u1ef9 v\u00e0 m\u1ee5c n\u00e1t, m\u00e0 c\u00f2n \u0111\u1eadp tan nh\u1eefng l\u00fd t\u01b0\u1edfng m\u00e0 t\u1ed5 ch\u1ee9c n\u00e0y g\u00ecn gi\u1eef. Gi\u1ea5c m\u01a1 v\u1ec1 m\u1ed9t th\u1ebf gi\u1edbi v\u0103n minh m\u00e0 gi\u1ea3i Nobel \u0111\u1ea1i di\u1ec7n kh\u00f4ng c\u00f2n nhi\u1ec7m m\u00e0u nh\u01b0 tr\u01b0\u1edbc.<\/p>\n\n\n\n
\"Mua<\/td>\n<\/tr>\n<\/tbody>\n<\/table>\n

Nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng xa l\u1ea1 v\u1edbi l\u1ecbch s\u1eed gi\u1ea3i Nobel: trong di ch\u00fac cu\u1ed1i \u0111\u1eddi, nh\u00e0 khoa h\u1ecdc Alfred Nobel tuy\u00ean b\u1ed1 \u0111\u1ec3 l\u1ea1i 94% gia t\u00e0i \u0111\u1ec3 vinh danh nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 c\u1ed1ng hi\u1ebfn \u201cv\u0129 \u0111\u1ea1i nh\u1ea5t cho nh\u00e2n lo\u1ea1i\u201d trong l\u0129nh v\u1ef1c V\u1eadt l\u00fd, H\u00f3a h\u1ecdc, Y sinh, V\u0103n h\u1ecdc v\u00e0 H\u00f2a b\u00ecnh. Ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c Nobel \u1ee7y th\u00e1c th\u1ef1c hi\u1ec7n di ch\u00fac l\u00e0 hai k\u1ef9 s\u01b0 tr\u1ebb Ragnar Sohlman v\u00e0 Rudolf Lilljequist. H\u1ecd l\u1eadp ra Qu\u1ef9 Nobel qu\u1ea3n l\u00fd kh\u1ed1i t\u00e0i s\u1ea3n do nh\u00e0 ph\u00e1t minh thu\u1ed1c n\u1ed5 \u0111\u1ec3 l\u1ea1i. N\u0103m 1901, 5 gi\u1ea3i Nobel \u0111\u1ea7u ti\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c trao. \u0110\u1ebfn n\u0103m 1969, gi\u1ea3i Nobel Kinh t\u1ebf ra \u0111\u1eddi.<\/p>\n

Tr\u1ea3i qua h\u01a1n m\u1ed9t th\u1ebf k\u1ef7 v\u1edbi nhi\u1ec1u bi\u1ebfn \u0111\u1ed9ng l\u1edbn v\u1ec1 t\u01b0 t\u01b0\u1edfng v\u00e0 \u0111\u1ecba ch\u00ednh tr\u1ecb tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u1edbi, gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng n\u00e0y kh\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 gi\u1eef \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng gi\u00e1 tr\u1ecb c\u1ed1t l\u00f5i ban \u0111\u1ea7u n\u1ebfu kh\u00f4ng thay \u0111\u1ed5i c\u00e1ch th\u1ee9c trao gi\u1ea3i.<\/p>\n

\u201cCh\u00fang ta n\u00ean \u0111\u00e1nh gi\u00e1 l\u1ea1i s\u1ee9 m\u1ec7nh c\u1ee7a vi\u1ec7c trao gi\u1ea3i Nobel, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 ti\u00eau ch\u00ed \u2018l\u1ee3i \u00edch cho nh\u00e2n lo\u1ea1i\u2019\u201d, gi\u00e1o s\u01b0 Brian Keating thu\u1ed9c \u0110\u1ea1i h\u1ecdc California cho bi\u1ebft. Theo \u00f4ng Keating, vi\u1ec7c m\u1ed9t ph\u00e1t minh \u0111em l\u1ea1i l\u1ee3i \u00edch nh\u01b0 th\u1ebf n\u00e0o cho nh\u00e2n lo\u1ea1i kh\u00f4ng th\u1ec3 ch\u1ec9 \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e1n x\u00e9t trong th\u1eddi gian ng\u1eafn ng\u1ee7i.<\/p>\n

\n

(Zing)<\/em><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

BVD – M\u00f9a gi\u1ea3i Nobel ch\u00ednh th\u1ee9c b\u1eaft \u0111\u1ea7u trong ng\u00e0y h\u00f4m nay v\u1edbi c\u00f4ng b\u1ed1 v\u1ec1 gi\u1ea3i Y sinh. L\u1ec5 c\u00f4ng b\u1ed1 c\u00e1c gi\u1ea3i V\u1eadt l\u00fd, H\u00f3a h\u1ecdc, V\u0103n h\u1ecdc, Kinh t\u1ebf v\u00e0 H\u00f2a b\u00ecnh s\u1ebd k\u00e9o d\u00e0i trong hai tu\u1ea7n t\u1edbi. T\u00e2m \u0111i\u1ec3m ch\u00fa \u00fd c\u1ee7a m\u00f9a gi\u1ea3i n\u0103m nay l\u00e0 vi\u1ec7c h\u1ee7y […]<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":49402,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[124,112,136,122,120],"tags":[8259,8260],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/49401"}],"collection":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=49401"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/49401\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":49403,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/49401\/revisions\/49403"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/media\/49402"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=49401"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=49401"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=49401"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}