{"id":7003,"date":"2016-04-18T04:04:00","date_gmt":"2016-04-18T04:04:00","guid":{"rendered":"http:\/\/baovietduc.de\/?p=7003"},"modified":"2016-04-18T04:04:00","modified_gmt":"2016-04-18T04:04:00","slug":"18-cay-di-san-600-tuoi-o-lam-kinh","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/baovietduc.de\/2016\/04\/18-cay-di-san-600-tuoi-o-lam-kinh\/","title":{"rendered":"18 c\u00e2y di s\u1ea3n 600 tu\u1ed5i \u1edf Lam Kinh"},"content":{"rendered":"
\n

\u1ede khu di t\u00edch l\u1ecbch s\u1eed Lam Kinh (Thanh H\u00f3a) c\u00f3 18 c\u00e2y c\u1ed5 th\u1ee5 m\u1edbi \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f4ng nh\u1eadn\u00a0l\u00e0 c\u00e2y di s\u1ea3n Vi\u1ec7t Nam. Nhi\u1ec1u c\u00e2y t\u1edbi 300-600 tu\u1ed5i, th\u00e2n s\u1ea7n s\u00f9i, nh\u01b0ng c\u00e0nh l\u00e1 v\u1eabn xanh t\u1ed1t.<\/span><\/h1>\n

 <\/p>\n

\"\"
\n<\/span><\/h1>\n<\/div>\n
\n
\n
\n
\n
\n

Tr\u1ea3i r\u1ed9ng tr\u00ean di\u1ec7n t\u00edch h\u01a1n 140 ha, khu di t\u00edch Lam Kinh (Thanh H\u00f3a) c\u00f3 v\u00f4 s\u1ed1 lo\u00e0i c\u00e2y qu\u00fd, trong \u0111\u00f3 nhi\u1ec1u c\u00e2y \u0111\u00e3 600 tu\u1ed5i. Nh\u1eefng lo\u00e0i c\u1ed5 th\u1ee5 g\u00f3p ph\u1ea7n t\u1ea1o n\u00ean v\u1ebb \u0111\u1eb9p c\u1ed5 k\u00ednh, linh thi\u00eang cho khu di t\u00edch l\u1ecbch s\u1eed.<\/p>\n<\/div>\n

<\/div>\n<\/div>\n
\n
\"\"\u00a0<\/a><\/div>\n
\n

\u00d4ng Tr\u1ecbnh \u0110\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng, Tr\u01b0\u1edfng ban qu\u1ea3n l\u00fd di t\u00edch Lam Kinh cho bi\u1ebft, qu\u1ea7n th\u1ec3 th\u1ef1c v\u1eadt \u1edf Lam Kinh \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u1ed3ng, khoanh nu\u00f4i t\u00e1i sinh t\u1eadp trung tr\u00ean g\u1ea7n 100 ha. V\u1eeba qua, H\u1ed9i B\u1ea3o v\u1ec7 thi\u00ean nhi\u00ean v\u00e0 M\u00f4i tr\u01b0\u1eddng Vi\u1ec7t Nam \u0111\u00e3 c\u00f4ng nh\u1eadn 18 c\u00e2y c\u1ed5 th\u1ee5 \u1edf Lam Kinh l\u00e0 c\u00e2y di s\u1ea3n Vi\u1ec7t Nam. Trong \u0111\u00f3, c\u00f3 13 c\u00e2y thu\u1ed9c khu di t\u00edch Lam Kinh (x\u00e3 Xu\u00e2n Lam, th\u1ecb tr\u1ea5n Lam S\u01a1n, huy\u1ec7n Th\u1ecd Xu\u00e2n) v\u00e0 5 c\u00e2y thu\u1ed9c khu \u0111\u1ec1n th\u1edd Trung T\u00fac V\u01b0\u01a1ng L\u00ea Lai \u1edf x\u00e3 Ki\u00ean Th\u1ecd, huy\u1ec7n Ng\u1ecdc L\u1eb7c. N\u1ed5i b\u1eadt trong s\u1ed1 n\u00e0y l\u00e0 c\u00e2y \u0111a th\u1ecb 300 tu\u1ed5i n\u1eb1m \u1edf ph\u00eda t\u00e2y khu th\u00e0nh n\u1ed9i, g\u1ea7n \u0111\u1ea7u h\u1ed3i Nghi M\u00f4n v\u00e0 c\u00e1ch s\u00e2n r\u1ed3ng kh\u00f4ng xa.<\/p>\n<\/div>\n

<\/div>\n<\/div>\n
\n
\"\"\u00a0<\/a><\/div>\n
\n

Theo Ban qu\u1ea3n l\u00fd khu di t\u00edch Lam kinh, tr\u00ean 300 n\u0103m tr\u01b0\u1edbc, t\u1ea1i ch\u1ed7 c\u00e2y \u0111a l\u00e0 c\u00e2y th\u1ecb. Sau \u0111\u00f3 chim \u0111\u1ebfn \u0103n th\u1ecb \u0111\u00e3 th\u1ea3 h\u1ea1t \u0111a xu\u1ed1ng \u0111\u1ea5t, t\u1eeb \u0111\u00f3 m\u1ecdc l\u00ean m\u1ed9t c\u00e2y \u0111a. Ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng v\u00ec th\u1ebf v\u1eabn g\u1ecdi \u0111\u00f3 l\u00e0 c\u00e2y \u0111a – th\u1ecb. C\u00e2y th\u1ecb v\u1eabn xanh t\u01b0\u01a1i trong g\u1ed1c \u0111a cho \u0111\u1ebfn v\u00e0i n\u0103m tr\u01b0\u1edbc th\u00ec ch\u1ebft kh\u00f4. B\u1ed9 r\u1ec5 ph\u1ee5 c\u1ee7a c\u00e2y \u0111a n\u00e0y r\u1ea5t \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t \u1edf ch\u1ed7 ch\u1ec9 qu\u1ea5n qu\u00fdt xung quanh g\u1ed1c th\u1ecb c\u0169 m\u00e0 kh\u00f4ng v\u01b0\u01a1n ra xa nh\u01b0 c\u00e1c c\u00e2y \u0111a nhi\u1ec1u g\u1ed1c kh\u00e1c. Ng\u1ecdn \u0111a cao tr\u00ean 40 m, chu vi th\u00e2n c\u00e2y h\u01a1n 17 m.<\/p>\n<\/div>\n

<\/div>\n<\/div>\n
\n
\"\"\u00a0<\/a><\/div>\n
\n

Ph\u00eda sau 5 t\u00f2a Th\u00e1i mi\u1ebfu l\u00e0 c\u00e2y sui c\u1ed5 th\u1ee5 g\u1ea7n 600 tu\u1ed5i. C\u00e2y sui n\u1eb1m ngay tr\u01b0\u1edbc m\u1ed9 vua L\u00ea Th\u00e1i T\u1ed5, v\u1eeba t\u1ea1o v\u1ebb \u0111\u1eb9p t\u1ef1 nhi\u00ean cho di t\u00edch, v\u1eeba t\u1ea1o th\u00eam s\u1ef1 t\u00f4n nghi\u00eam ch\u1ed1n linh thi\u00eang n\u00e0y. Theo \u0111o \u0111\u1ea1c, c\u00e2y sui cao kho\u1ea3ng 40 m, \u0111\u01b0\u1eddng k\u00ednh 1,13 m. D\u00f9 s\u1ed1ng r\u1ea5t l\u00e2u n\u0103m nh\u01b0ng c\u00e2y sui \u1edf Lam Kinh v\u1eabn m\u1ea1nh kh\u1ecfe, c\u00e0nh l\u00e1 xanh t\u1ed1t. Tr\u00ean th\u00e2n c\u00e2y, nhi\u1ec1u lo\u00e0i \u0111\u1ecba y, d\u01b0\u01a1ng s\u1ec9 b\u00e1m \u0111\u1ea7y.<\/p>\n<\/div>\n

<\/div>\n<\/div>\n
\n
\"\"\u00a0<\/a><\/div>\n
\n

18 c\u00e2y di s\u1ea3n \u1edf Lam Kinh ph\u00e2n b\u1ed1 r\u1ea3i r\u00e1c \u1edf nhi\u1ec1u ng\u1ecdn \u0111\u1ed3i, nhi\u1ec1u lo\u00e0i \u0111\u01b0\u1ee3c x\u1ebfp v\u00e0o lo\u1ea1i g\u1ed7 r\u1eebng qu\u00fd thu\u1ed9c nh\u00f3m I, nh\u00f3m II nh\u01b0 lim, d\u1ed7i… Trong \u1ea3nh l\u00e0 c\u00e2y d\u1ed7i c\u1ed5 th\u1ee5 600 tu\u1ed5i m\u1ecdc g\u1ea7n ph\u00eda \u0110\u00f4ng B\u1eafc c\u1ee7a bia D\u1ee5 L\u0103ng (bia vua L\u00ea Hi\u1ebfn T\u00f4ng), ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng g\u1ecdi l\u00e0 c\u00e2y d\u1ed7i bia B\u1ea3o L\u1ea1c. C\u00e2y th\u1eb3ng \u0111\u1ee9ng, cao kho\u1ea3ng 40 m, chu vi b\u1ea1nh v\u00e8 3,7 m.<\/p>\n<\/div>\n

<\/div>\n<\/div>\n
\n
\"\"\u00a0<\/a><\/div>\n
\n

\u0110a chi\u1ebfm s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng l\u1edbn nh\u1ea5t trong 18 c\u00e2y di s\u1ea3n \u1edf Khu di t\u00edch Lam Kinh v\u1edbi 4 c\u00e1 th\u1ec3. N\u1eb1m ph\u00eda \u0110\u00f4ng B\u1eafc khu di t\u00edch l\u00e0 c\u00e2y \u0111a k\u00e9o c\u0169ng c\u00f3 tu\u1ed5i \u0111\u1eddi g\u1ea7n 600 n\u0103m.<\/p>\n<\/div>\n

<\/div>\n<\/div>\n
\n
\"\"\u00a0<\/a><\/div>\n
\n

C\u00e2y \u0111a cao kho\u1ea3ng 35 m v\u1edbi chu vi th\u00e2n g\u1ea7n m\u1eb7t \u0111\u1ea5t 11 m. Xung quanh g\u1ed1c \u0111a l\u00e0 v\u00f4 s\u1ed1 v\u00e8, b\u1ea1nh xi\u00ean ngang m\u1eb7t \u0111\u1ea5t t\u1ea1o n\u00ean h\u00ecnh th\u1ebf v\u1eefng ch\u00e3i, gi\u00fap c\u00e2y ch\u1ed1ng ch\u1ecdi v\u1edbi b\u00e3o gi\u00f4ng v\u00e0 th\u1eddi ti\u1ebft kh\u1eafc nghi\u1ec7t.<\/p>\n<\/div>\n

<\/div>\n<\/div>\n
\n
\"\"\u00a0<\/a><\/div>\n
\n

C\u1ee5m c\u00e2y du\u1ed1i (t\u00ean \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng g\u1ecdi l\u00e0 c\u00e2y r\u01b0\u1edbi) 300 tu\u1ed5i. Theo Ban qu\u1ea3n l\u00fd di t\u00edch Lam Kinh, v\u00e0o n\u0103m 1788, khi b\u1ee9c th\u00e0nh n\u1ed9i ph\u00eda T\u00e2y s\u1ee5p \u0111\u1ed5, c\u00e2y du\u1ed1i m\u1ecdc l\u00ean tr\u00ean n\u1ec1n b\u1ee9c t\u01b0\u1eddng. C\u1ee5m g\u1ed3m 5 c\u00e2y m\u1ecdc s\u00e1t nhau v\u1edbi chi\u1ec1u cao 12-15 m, chu vi th\u00e2n 2,18-3,1 m. Lo\u00e0i n\u00e0y r\u1ea5t \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t, kh\u00f4ng b\u1ecb r\u1ee5ng l\u00e1 b\u1ea5t k\u1ec3 m\u00f9a h\u00e8 hay m\u00f9a \u0111\u00f4ng l\u1ea1nh gi\u00e1.<\/p>\n<\/div>\n

<\/div>\n<\/div>\n
\n
\"\"\u00a0<\/a><\/div>\n
\n

C\u00e2y xo\u00e0i \u0111\u1ea5t n\u1eb1m ngay tr\u00ean khu th\u00e0nh n\u1ed9i, ph\u00eda tr\u01b0\u1edbc m\u1ed9 vua L\u00ea Th\u00e1i T\u1ed5. N\u00f3 gi\u1ed1ng nh\u01b0 c\u00e2y \u0111\u1ea1i th\u1ee5 che ch\u1eafn cho khu m\u1ed9 ph\u00eda Nam, t\u1ea1o th\u00eam s\u1ef1 linh thi\u00eang v\u00e0 v\u1ebb \u0111\u1eb9p cho khu di t\u00edch Lam Kinh. Th\u00e2n c\u00e2y cao kho\u1ea3ng 11 m, \u0111\u01b0\u1eddng k\u00ednh 0,9 m.<\/p>\n<\/div>\n

<\/div>\n<\/div>\n
\n
\"\"\u00a0<\/a><\/div>\n
\n

C\u00e1ch Khu di t\u00edch Lam Kinh kho\u1ea3ng 6 km v\u1ec1 ph\u00eda T\u00e2y l\u00e0 khu \u0111\u1ec1n T\u00e9p (x\u00e3 Ki\u00ean Th\u1ecd, huy\u1ec7n Ng\u1ecdc L\u1eb7c) – n\u01a1i th\u1edd Trung T\u00fac V\u01b0\u01a1ng L\u00ea Lai. T\u1ea1i khu \u0111\u1ec1n n\u00e0y c\u00f3 5 c\u00e2y di s\u1ea3n g\u1ed3m hai c\u00e2y \u0111\u1ea1i, hai c\u00e2y s\u1ea5u v\u00e0 m\u1ed9t c\u00e2y \u0111a t\u00eda.<\/p>\n<\/div>\n

<\/div>\n<\/div>\n
\n
\"\"\u00a0<\/a><\/div>\n
\n

Hai c\u00e2y \u0111\u1ea1i (ti\u1ebfng M\u01b0\u1eddng g\u1ecdi l\u00e0 c\u00e2y Pa R\u1ea1ng) \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u1ed3ng hai b\u00ean t\u1ea3, h\u1eefu c\u1ed5ng tam quan c\u1ee7a \u0111\u00e8n T\u00e9p \u0111\u1ec1u c\u00f3 tu\u1ed5i th\u1ecd h\u01a1n 600 n\u0103m.\u00a0Theo gia ph\u1ea3 d\u00f2ng t\u1ed9c L\u00ea Lai, v\u00e0o n\u0103m 1450 vua L\u00ea Nh\u00e2n T\u00f4ng xu\u1ed1ng chi\u1ebfu cho nh\u00e2n d\u00e2n l\u00e0ng T\u00e9p x\u00e2y d\u1ef1ng \u0111\u1ec1n th\u1edd Trung T\u00fac V\u01b0\u01a1ng L\u00ea Lai, c\u00f9ng n\u0103m \u0111\u00f3 nh\u00e2n d\u00e2n \u0111\u00e3 tr\u1ed3ng hai c\u00e2y \u0111\u1ea1i tr\u01b0\u1edbc \u0111\u1ec1n th\u1edd. M\u1ed9t c\u00e2y cao 14 m, c\u00e2y c\u00f2n l\u1ea1i cao 17 m, chu vi t\u01b0\u01a1ng \u1ee9ng l\u00e0 2,7 v\u00e0 4,5 m.<\/p>\n<\/div>\n

<\/div>\n<\/div>\n
\n
\"\"\u00a0<\/a><\/div>\n
\n

Khu di t\u00edch l\u1ecbch s\u1eed Lam Kinh c\u00e1ch th\u00e0nh ph\u1ed1 Thanh Ho\u00e1 50 km v\u1ec1 ph\u00eda T\u00e2y, n\u1eb1m tr\u00ean x\u00e3 Xu\u00e2n Lam v\u00e0 th\u1ecb tr\u1ea5n Lam S\u01a1n (Th\u1ecd Xu\u00e2n, Thanh Ho\u00e1). S\u1eed c\u0169 ch\u00e9p, Lam Kinh l\u00e0 qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ea5t t\u1ed5 nh\u00e0 L\u00ea, n\u01a1i sinh ra anh h\u00f9ng d\u00e2n t\u1ed9c L\u00ea L\u1ee3i, n\u01a1i ph\u00e1t t\u00edch cu\u1ed9c kh\u1edfi ngh\u0129a Lam S\u01a1n l\u1eebng l\u1eaby chi\u1ebfn c\u00f4ng th\u1ebf k\u1ef7 15.<\/p>\n

Sau 10 n\u0103m (1418-1428) kh\u00e1ng chi\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng k\u1ef3 \u0111\u00e1nh \u0111u\u1ed5i gi\u1eb7c Minh ra kh\u1ecfi b\u1edd c\u00f5i, L\u00ea L\u1ee3i l\u00ean ng\u00f4i Ho\u00e0ng \u0111\u1ebf \u1edf Th\u0103ng Long – H\u00e0 N\u1ed9i l\u1ea5y ni\u00ean hi\u1ec7u l\u00e0 Thu\u1eadn Thi\u00ean, \u0111\u1eb7t t\u00ean n\u01b0\u1edbc l\u00e0 \u0110\u1ea1i Vi\u1ec7t, m\u1edf ra th\u1eddi k\u1ef3 \u0111\u1ed9c l\u1eadp t\u1ef1 ch\u1ee7 th\u1ecbnh tr\u1ecb cho \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc k\u00e9o d\u00e0i g\u1ea7n 360 n\u0103m. \u0110\u1ec3 t\u1ecf l\u00f2ng t\u00f4n k\u00ednh v\u1edbi t\u1ed5 ti\u00ean, nh\u00e0 L\u00ea cho x\u00e2y d\u1ef1ng nhi\u1ec1u \u0111i\u1ec7n mi\u1ebfu, l\u0103ng t\u1ea9m quy m\u00f4 l\u1edbn \u1edf Lam S\u01a1n \u0111\u1ec3 th\u1edd c\u00fang t\u1ed5 ti\u00ean, n\u01a1i an ngh\u1ec9 c\u1ee7a c\u00e1c vua, th\u00e1i ho\u00e0ng, th\u00e1i h\u1eadu, n\u01a1i c\u1eed h\u00e0nh nh\u1eefng nghi l\u1ec5.<\/p>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n

\n

L\u00ea Ho\u00e0ng \u00a0<\/strong><\/p>\n<\/div>\n

\u00a0( theo Vn Exspress )<\/div>\n
<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

\u1ede khu di t\u00edch l\u1ecbch s\u1eed Lam Kinh (Thanh H\u00f3a) c\u00f3 18 c\u00e2y c\u1ed5 th\u1ee5 m\u1edbi \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f4ng nh\u1eadn\u00a0l\u00e0 c\u00e2y di s\u1ea3n Vi\u1ec7t Nam. Nhi\u1ec1u c\u00e2y t\u1edbi 300-600 tu\u1ed5i, th\u00e2n s\u1ea7n s\u00f9i, nh\u01b0ng c\u00e0nh l\u00e1 v\u1eabn xanh t\u1ed1t.   Tr\u1ea3i r\u1ed9ng tr\u00ean di\u1ec7n t\u00edch h\u01a1n 140 ha, khu di t\u00edch Lam Kinh (Thanh H\u00f3a) c\u00f3 […]<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":7004,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[111,141,135],"tags":[277],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7003"}],"collection":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=7003"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7003\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/media\/7004"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=7003"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=7003"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/baovietduc.de\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=7003"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}