Tin nóng thế giới 05/01/24
Ukraine liên tiếp tập kích bán đảo Crimea
Không quân Ukraine tập kích hai mục tiêu quân sự trên bán đảo Crimea, Nga cho biết đã đánh chặn nhiều tên lửa, UAV phóng vào vùng lãnh thổ.
Tư lệnh không quân Ukraine Mykola Oleshchuk ngày 4/1 đăng lên Telegram video cột khói lớn bốc lên ở khu vực gần cảng Sevastopol, phía tây nam bán đảo Crimea do Nga kiểm soát, dường như là sau một vụ nổ. Ông cũng chia sẻ ảnh chụp màn hình một bài đăng trên mạng xã hội, trong đó nói căn cứ quân sự Nga ở thành phố Yevpatoria tại phía tây Crimea đã bị đánh trúng.
Ukraine bắt loạt blogger ghi hình tên lửa Nga tập kích Kiev
An ninh Ukraine bắt 4 người vì quay và đăng video tên lửa Nga lao xuống thủ đô Kiev, nói rằng hành động này giúp Moskva hiệu chỉnh vũ khí.
Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) hôm 3/1 thông báo xác định danh tính và bắt giữ 4 blogger tại thủ đô Kiev với cáo buộc phát tán thông tin trái phép liên quan đến cuộc không kích dữ dội của Nga trước đó một ngày.
“Những người này đã đăng trái phép video tên lửa đối phương lao xuống thành phố. Các hình ảnh lập tức được truyền thông và tình báo đối phương khai thác, chúng có thể được dùng để hiệu chỉnh vũ khí, chuẩn bị cho những cuộc không kích tiếp theo nhằm vào Kiev”, SBU cho hay.
Iraq muốn liên quân Mỹ chấm dứt hiện diện
Thủ tướng al-Sudani cho biết sẽ chấm dứt vĩnh viễn hiện diện của liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu tại Iraq sau vụ hạ sát chỉ huy dân quân.
“Chúng tôi nhấn mạnh lập trường vững chắc của mình trong chấm dứt sự tồn tại của liên minh quốc tế, những lý do để liên minh này duy trì hoạt động đã không còn”, thông cáo ngày 5/1 của Văn phòng Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani cho biết.
Cơ quan này cho biết chính phủ đang ấn định ngày ủy ban song phương bắt đầu làm việc để hiện thực hóa mong muốn của Iraq. “Chúng tôi sẽ sớm tổ chức các cuộc đối thoại nhằm xác định thủ tục liên quan”, thông cáo có đoạn.
Binh sĩ Mỹ trong buổi huấn luyện bắn lựu pháo M119 tại căn cứ không quân Al Asad ở Iraq tháng 4/2023. Ảnh: US Army
Tuyên bố được Thủ tướng al-Sudani đưa ra một ngày sau khi Mỹ tấn công nhằm vào thủ lĩnh nhóm dân quân thân Iran Harakat al-Nujaba ở Baghdad, khiến người này cùng một thành viên khác của nhóm thiệt mạng. Mỹ tuyên bố vụ tập kích này nhằm mục đích tự vệ, không gây thương vong cho dân thường hay làm tổn hại đến hạ tầng xung quanh.
Hezbollah dọa đáp trả Israel sau vụ phó thủ lĩnh Hamas bị hạ sát
Hezbollah cảnh báo sẽ đáp trả Israel trên chiến trường, sau khi phó thủ lĩnh Hamas bị hạ sát ở Lebanon, nghi do Tel Aviv thực hiện.
“Chắc chắn sẽ có phản ứng. Chúng tôi không thể im lặng trước sự xâm phạm ở mức độ này, bởi điều đó đồng nghĩa toàn bộ Lebanon bị đặt vào thế nguy hiểm”, Hassan Nasrallah, thủ lĩnh lực lượng Hezbollah, phát biểu trên truyền hình hôm nay.
Ông Nasrallah nhắc đến vụ tập kích hạ sát phó thủ lĩnh Hamas Saleh al-Arouri, được cho là do quân đội Israel thực hiện, hôm 2/1 ở ngoại ô Beirut, Lebanon. Al-Arouri là quan chức Hamas cấp cao nhất thiệt mạng và đây là lần đầu tiên thủ đô Beirut bị tập kích từ khi chiến sự Israel – Hamas nổ ra ngày 7/10.
“Quyết định đã được đưa ra. Các thành viên ở khu vực biên giới sẽ đáp trả sự xâm phạm nguy hiểm vào vùng ngoại ô”, ông Nasrallah cho biết thêm.
Thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah phát biểu trên truyền hình Lebanon ngày 5/1, cạnh ông là hình ảnh phó lãnh đạo Hamas Saleh al-Arouri. Ảnh: AFP
Đây là lần thứ hai thủ lĩnh Hezbollah lên tiếng sau vụ hạ sát al-Arouri. Trong bài phát biểu ngày 3/1, ông Nasrallah cảnh báo Israel về việc gây chiến với Lebanon, dọa nhóm sẽ đáp trả “không giới hạn” nhằm vào Tel Aviv. Phát ngôn viên Daniel Hagari ngày 2/1 nói quân đội Israel “đã chuẩn bị sẵn sàng cho mọi tình huống” phát sinh liên quan.
Hàng chục nông dân chặn Phó thủ tướng Đức xuống phà
Nhóm nông dân Đức chặn Phó thủ tướng Habeck xuống phà khi ông trở về sau kỳ nghỉ để phản đối kế hoạch rút các khoản giảm thuế.
Phát ngôn viên cảnh sát địa phương cho biết khoảng 30 người biểu tình ngày 4/1 ngăn Robert Habeck, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Kinh tế và Bảo vệ khí hậu Đức, xuống phà tại thị trấn Schluettsiel khi ông quay lại sau kỳ nghỉ đông trên đảo Hallig Hooge.
Bất chấp các cuộc thương lượng, nhóm nông dân không đồng ý mở đường cho Phó thủ tướng Habeck khiến ông quyết định ở trên phà để quay lại đảo Hallig Hooge. Cảnh sát địa phương sau đó giải tán nhóm biểu tình và ông Habeck quay lại đất liền vào rạng sáng 5/1.
Tàu hỏa húc nhau tại Indonesia, 4 người thiệt mạng
Hai đoàn tàu chở khách đi ngược chiều húc vào nhau tại tỉnh Tây Java của Indonesia, khiến 4 người thiệt mạng và 42 người bị thương.
Giới chức Indonesia ngày 5/1 thông báo đoàn tàu Turangga và Bandung Raya đâm vào nhau lúc 6h30 khi di chuyển trên làn đường Cicalengka-Haurpuguh, gần ga Cicalengka thuộc huyện Bandung, tỉnh Tây Java. Hai đầu máy và một số toa tàu trật khỏi đường ray sau vụ tai nạn.
Ibrahim Tompo, phát ngôn viên cảnh sát tỉnh Tây Java, cho biết hai đoàn tàu chở theo tổng cộng 478 hành khách khi đâm vào nhau, 42 người trong số này bị thương. Vụ tai nạn khiến 4 thành viên kíp vận hành tàu thiệt mạng, thi thể một người vẫn kẹt trong đống đổ nát.
Hiện trường vụ hai đoàn tàu húc nhau tại tỉnh Tây Java, Indonesia ngày 5/1. Video: Antara News
Chưa rõ nguyên nhân khiến hai đoàn tàu di chuyển ngược chiều trên cùng tuyến đường rồi đâm vào nhau. Hãng vận hành đường sắt KAI của Indonesia và giới chức tỉnh Tây Java thông báo sẽ phối hợp điều tra với các quan chức phụ trách an toàn giao thông.
Hai ứng viên Cộng hòa cùng tung đòn công kích ông Trump
Ông DeSantis và bà Haley cùng chỉ trích ông Trump, khi bang đầu tiên ở Mỹ chuẩn bị bỏ phiếu bầu ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa.
Thống đốc bang Florida Ron DeSantis và cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley ngày 4/1 tham gia sự kiện hỏi đáp do đài CNN tổ chức ở thành phố Des Moines, bang Iowa. Đây là bang đầu tiên tổ chức bầu cử sơ bộ lựa chọn ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa, dự kiến vào ngày 15/1.
Ông DeSantis và bà Haley không nhắc đến nhau nhiều tại sự kiện. Thay vào đó, họ đều tìm cách mô tả mình là ứng viên phù hợp hơn ông Donald Trump để đánh bại đối thủ đảng Dân chủ, khả năng cao là Tổng thống đương nhiệm Joe Biden, trong cuộc đua vào Nhà Trắng tháng 11.
“Thực tế là bất kể đúng hay sai, sự hỗn loạn luôn đi theo ông Trump”, bà Haley, 51 tuổi, nói. “Chúng ta không thể để đất nước rối ren, thế giới chìm trong biển lửa và trải qua thêm 4 năm hỗn loạn. Chúng ta sẽ không thể vượt qua điều đó”.
Thống đốc Florida Ron DeSantis (trái) và cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley. Ảnh: AFP
Cựu đại sứ Haley ngày càng có tiềm năng trở thành lựa chọn thay thế của những cử tri Cộng hòa không muốn bầu cho ông Trump. Haley đề cập kết quả các khảo sát cho thấy bà chiến thắng ông Biden trong các cuộc bầu cử giả định. Bà cũng cam kết thực thi những chính sách của đảng Cộng hòa nếu đắc cử.
“Đã đến lúc vượt qua thời ông Trump và bắt đầu tập trung vào cách khiến nước Mỹ mạnh hơn”, bà Haley nói.
Trong khi đó, ông DeSantis, 45 tuổi, mô tả cựu tổng thống Trump là ứng viên không giữ lời hứa khi đắc cử năm 2016. Ông chỉ trích quan điểm của ông Trump về các vấn đề như nhập cư và phá thai, cho rằng cựu tổng thống không còn đáng tin.
Đức chuyển thêm thiết giáp, tên lửa phòng không cho Ukraine
Đức chuyển giao thêm hệ thống phòng không, xe chiến đấu bộ binh, radar, tên lửa phòng không cho Ukraine trong gói viện trợ mới nhất.
Theo thông tin cập nhật ngày 4/1 trên trang web của chính phủ Đức, Berlin đã cung cấp cho Ukraine thêm 10 xe chiến đấu bộ binh Marder, một tổ hợp phòng không Skynex kèm đạn được, tên lửa cho hệ thống phòng không IRIS-T SLM, đạn cho xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2A6 và khoảng 10.000 viên đạn pháo 155 mm.
Gói viện trợ mới còn bao gồm hai xe quét mìn Winsent-1, 12 radar giám sát, 30 hệ thống phát hiện máy bay không người lái (UAV), hơn 300 khẩu súng trường cùng nhiều khí tài và trang thiết bị khác.
Chính phủ Đức cũng thông báo kế hoạch cung cấp cho Ukraine thêm 4 hệ thống phòng không IRIS-T, một hệ thống Skynex kèm đạn dược, 20 thiết bị phát hiện UAV, hàng nghìn mìn chống tăng trong thời gian tới.
Xe phóng đạn của tổ hợp IRIS-T trưng bày tại Berlin hồi năm 2016. Ảnh: Wikimedia
Gói viện trợ mới của Đức được công bố trong bối cảnh Ukraine đang kêu gọi Mỹ và đồng minh tăng cường chuyển giao thêm khí tài, đặc biệt là hệ thống phòng không, để đối phó các đòn tập kích tầm xa của Nga trong mùa đông.
Truyền thông Ukraine ngày 4/12 cho biết Nga đã tập kích trung tâm thành phố Kurakhove ở tỉnh Donetsk lúc nửa đêm, khiến nhiều tòa nhà bị phá hủy và hư hại. Moskva cũng mở hai cuộc tập kích vào thành phố Kharkov ở tỉnh cùng tên, dường như là bằng tên lửa phòng không S-300 hoán cải để tấn công mục tiêu mặt đất.
Nga nói phương Tây đã bơm hơn 200 tỷ USD cho Ukraine
Bộ Quốc phòng Nga cho biết Ukraine đã nhận hơn 203 tỷ USD hỗ trợ cùng hơn 5.200 tăng thiết giáp và 23.000 UAV từ 54 nước phương Tây.
Bộ Quốc phòng Nga ngày 4/1 công bố báo cáo về hoạt động quân sự năm 2023, trong đó thống kê về những khoản hỗ trợ của nước ngoài cho Ukraine kể từ khi xung đột bùng phát vào tháng 2/2022 tới nay.
Theo cơ quan này, trong gần hai năm qua, Ukraine đã nhận hỗ trợ tài chính, vũ khí từ khoảng 54 quốc gia phương Tây, với tổng trị giá hơn 203 tỷ USD. Ukraine đã nhận hơn 1.600 tổ hợp tên lửa và pháo, hơn 200 hệ thống phòng không, 5.200 xe tăng và thiết giáp, hơn 23.000 máy bay không người lái (UAV).
Mỹ và NATO cũng đã sử dụng hơn 500 phương tiện không gian như vệ tinh trinh sát để hỗ trợ quân đội NATO. Kiev cũng sử dụng hơn 20.000 thiết bị đầu cuối Starlink của Mỹ để chỉ huy và liên lạc, Bộ Quốc phòng Nga cho hay.
Xe tăng Strv 122, một phiên bản của biến thể Leopard 2A5 thuộc lữ đoàn số 21 Ukraine trong công sự tại tỉnh Donetsk tháng 11/2023. Ảnh: AFP
“Tổng cộng hơn 13.500 lính đánh thuê nước ngoài đã tới gia nhập lực lượng vũ trang Ukraine, trong đó 8.500 người đến từ châu Âu, 1.700 người đến từ châu Á, 2.700 người đến từ châu Mỹ và 220 người từ châu Phi”, quân đội Nga thống kê. “Hơn 5.900 lính đánh thuê đã bị vô hiệu hóa, 5.600 người bỏ trốn. Hiện có 1.900 lính đánh thuê đang tham chiến”.
Ukraine chưa bình luận về thông tin của Bộ Quốc phòng Nga.
Kể từ khi xung đột bắt đầu năm ngoái, các đồng minh phương Tây đã cam kết hỗ trợ Ukraine hơn 274 tỷ USD, trong đó gần 152 tỷ USD viện trợ tài chính, 105 tỷ USD viện trợ quân sự và khoảng 17 tỷ USD viện trợ nhân đạo. Mỹ và NATO chưa thống kê tổng giá trị các khoản hỗ trợ đã chuyển cho Ukraine.
Nguồn viện trợ quân sự nước ngoài cho Ukraine giảm đáng kể trong những tháng gần đây. Quốc hội Mỹ chưa duyệt gói hỗ trợ bổ sung trị giá khoảng 61 tỷ USD cho Ukraine do Tổng thống Joe Biden đề xuất. Trong khi đó, Hungary đã phủ quyết gói viện trợ trong 4 năm với trị giá 55 tỷ USD dành cho Ukraine của Liên minh châu Âu (EU).
Nga nhiều lần cảnh báo vũ khí phương Tây chuyển cho Ukraine sẽ không thể ngăn nước này đạt được các mục tiêu trong xung đột với nước láng giềng, thay vào đó làm tăng nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa Nga và NATO.
Cục diện chiến sự Nga – Ukraine. Đồ họa: WP
Nguyễn Tiến (Theo RIA Novosti, AFP, Reuters
